Powszechnie wiadomo, że białko jest niezbędnym elementem diety, a jego odpowiednia podaż jest istotna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Ma szczególne znaczenie dla osób aktywnych fizycznie, odchudzających się oraz budujących masę mięśniową. Proteiny stanowią podstawowy budulec mięśni, są niezbędne do regeneracji tkanek, są niskokaloryczne, zapewniają uczucie sytości na długo oraz pobudzają metabolizm.
Poszczególne źródła białka poza pochodzeniem, różnią się między sobą ceną, która w dzisiejszych czasach odgrywa istotną rolę. A wbrew pozorom nie zawsze jest wyznacznikiem jakości danego produktu czy w przypadku produktów białkowych ilości, czy jakości białka w nim.
Odżywki białkowe
Jednym z najlepszych źródeł białek są odżywki białkowe. Są bardzo wygodne w użyciu, łatwo dostępne na półkach smakowych, a ich warianty smakowe wykraczają poza wyobrażenia. Wartość białka na 100 gramów produktu w niektórych przypadkach wynosi nawet do 90% zawartości. Najczęstszym źródłem białka w odżywkach jest serwatka mleka, która jest świetnym źródłem aminokwasów egzogennych, często używane są również białka jaj, wołowe czy wysokiej jakości białka sojowe, wszystkie te produkty dostarczają nam pełnej gamy aminokwasów, przez co są świetnym zamiennikiem posiłków w diecie.
100 g odżywki dostarcza od 60 do 90 g białka.
Mięso
Kurczaka chyba nie trzeba przedstawiać żadnemu kulturyście. Białka pochodzenia zwierzęcego są szczególnie zalecane, jeżeli chodzi o uzupełnienie aminokwasów w naszej diecie. Według World Health Organization, powinny stanowić połowę naszego dziennego zapotrzebowania na białko. Takie produkty jak drób, wołowina, chuda wieprzowina, dziczyzna czy cielęcina nie dość, że zawierają niską ilość tłuszczu, w dodatku są źródłem wielu witamin i minerałów, takich jak witaminy z grupy B, l-karnityna, niacyna, żelazo czy witaminy E i D. Wołowina dostarcza również pewnej ilości kreatyny oraz kwasu CLA.
Pomimo iż w mniemaniu większości trenerów, sportowców i dietetyków drób oraz wołowina to najlepsze źródła białka, to wieprzowina wcale nie jest od nich gorsza. Zawartość białka w wieprzowinie jest niewiele niższa od piersi drobiowej, co więcej, mięso wieprzowe jest też świetnym składnikiem aminokwasów BCAA oraz witamin i minerałów. Zaś tłuszcz może stanowić świetne źródło energii w przypadku m.in. diet ketogenicznych. A osoby, które unikają tłuszczu, przecież wcale nie muszą go jeść, chuda szynka, polędwica czy schab są tanie i łatwo dostępne, a na pewno ciekawie urozmaicą naszą dietę o dobre źródło białka.
100 g mięsa wołowego dostarcza od 18 do 28 g białka
100 g mięsa drobiowego dostarcza od 19 do 25 g białka
10 g mięsa wieprzowego dostarcza od 12 do 22 g białka
Podroby
Większość z nas słyszała i stosowała większość z wcześniej wymienionych źródeł białka, jednakże jednym z bardzo dobrych źródeł tego składnika, niestety wciąż traktowanym po macoszemu, są podroby. Nie dość, że posiadają pełen aminogram, szeroką gamę witamin i minerałów, ciekawe walory smakowe, to w dodatku są tanie. W zależności od rodzaju posiadają sporą ilość białka, która waha się w granicach 15-20 g na 100 g produktu. Co więcej, podroby można wykorzystać do tworzenia wielu ciekawych potraw, niekoniecznie musimy jeść wątróbkę z cebulą. Z podrobów można zrobić zdrowy, wysokobiałkowy, domowy pasztet, pieczeń, gulasz czy inne smaczne potrawy.
Podroby poza tym, że posiadają porównywalne ilości białka do dużo droższych zamienników, posiadają dodatkowo mnóstwo witamin z grupy B, witaminę A, żelazo, cynk, miedź, selen, kolagen czy potas, które nie występują w tak dużych ilościach, chociażby w drobiu.
Warto uwzględnić podroby w naszej diecie, należy jednak pamiętać o umiarze ze względu na środowisko, w jakim żyjemy. Toksyny z powietrza, wody, pokarmu są filtrowane właśnie w podrobach, w których później zostają. Nasz organizm świetnie sobie radzi z filtrowaniem tych toksyn, jednakże nie należy przesadzać z ich spożyciem.
100 g wątróbki dostarcza od 18 do 24 g białka
100 g serc drobiowych dostarcza od 14 do 18 g białka
100 g żołądków dostarcza od 14 do 19 g białka
Rośliny
Każdy z nas wie, że białka pochodzenia zwierzęcego są pełnowartościowe, zaś te pochodzenia roślinnego niekoniecznie. To jednak nie oznacza, że białka roślinne są gorsze, większość białek roślinnych jest endogennych, ale w niektórych produktach zdarzają się również egzogenne. Łącząc kilka składników możemy utrzymać taki sam efekt jak zjadając np. pierś z kurczaka, jednak jest to dużo trudniejsze. Bardzo dużą ilość białka zawierają m.in. rośliny strączkowe, jednak nie dostarczają one pełnego aminogramu.
Świetnym źródłem białka jest soja, jednakże jest to dość kontrowersyjny produkt ze względu chociażby fitoestrogeny. Mimo że nie jest to zbyt pożądany składnik naszej diety, warto o niej wspomnieć ze względu na dużą ilość białka i aminokwasów egzogennych. Soja raz na jakiś czas na pewno nam nie zaszkodzi, tak samo jak nabiał. Jednak wszystko powinno być spożywane z rozsądkiem i tylko raz na jakiś czas.
Ciekawym odkryciem jest amarantus, przeprowadzono nad nim szereg badań, które wykazały że amarantus zawiera wszystkie kwasy egzogenne. Jest to więc zbawienie dla wegan oraz wegetarian. Jednakże trzeba byłoby go zjeść naprawdę sporo by pokryć dzienne zapotrzebowanie. Kolejnym plusem amarantusa jest to że nie obciąża on układu pokarmowego oraz nie zawiera glutenu.
100 g soi dostarcza od 7 do 35 g białka
100 g amarantusa dostarcza od 11 do 16 g białka
100 g fasoli dostarcza od 4 do 18 g białka
Poza powyższymi źródłami białka warto również zwrócić uwage na jaja, ryby czy nabiał.