Postanowiłem zarzucic podstawowe hormony i ich działanie
Gruczoł i hormon
Tkanki i narządy docelowe
Zasadnicze działanie
Podwzgórze
Hormony uwalniające (liberyny) i hormony hamujące (statyny) Przedni płat przysadki Stymulują lub hamują wydzielanie specyficznych hormonów
Podwzgórze (wytwarzanie)
Tylny płat przysadki (magazynowanie i uwalnianie)
Oksytocyna Macica
Gruczoły mleczne
Kurczy mięśnie przewodów wyprowadzających (skurcze porodowe macicy, jelit, pęcherza moczowego), w okresie laktacji wzmaga wydzielanie mleka z gruczołów sutkowych
Hormon antydiuretyczny
(wazopresyna)
Nerki (kanaliki zbiorcze) Wpływa na gospodarkę wodną organizmu przez regulację wydalania moczu
Przedni płat przysadki
Hormon wzrostu (somatotropina) Działanie ogólnoustrojowe Wzmaga transport aminokwasów do komórek, pobudza syntezę białek, udział w przemianach cukrów, tłuszczów, soli mineralnych, ukierunkowanie przewagi anabolizmu nad katabolizmem; pośredni wpływ na wzrost kości; wzrost stężenia glukozy we krwi; rozkład tłuszczów zapasowych,
przyrost masy ciała
Prolaktyna (hormon laktotropowy lub luteotropowy) Gruczoły mleczne Zapoczątkowuje i podtrzymuje laktację, u gryzoni pobudza ciałko żółte do wydzielania estrogenu i progesteronu, wzmaga syntezę laktozy i kazeiny w gruczołach mlecznych, zwiększa syntezę białka
Hormon lipotropowy Tkanka tłuszczowa 3 rodzaje lipotropin: alfa, beta, gamma. Działanie lipolityczne, czyli przyspieszają hydrolizę trójglicerydów w tkance tłuszczowej, powodując wzrost stężenia wolnych kwasów tłuszczowych we krwi
Hormon stymulujący tarczycę (tyreotropina) Tarczyca Pobudza działalność wewnątrzwydzielniczą tarczycy, czyli wychwytywanie jodu z krwi i zmienianie go w jod hormonalny (tyreoglobulinę), uwalnianie jodu tarczycy do krwioobiegu, rozrost tarczycy, przyspiesza procesy metaboliczne
Adrenokortykotropina (kortykotropina) Kora nadnerczy Pobudza korę nadnerczy do wzrostu i do działania, pobudza ją do wytwarzania glikokortykoidów. ACTH pośrednio wpływa na gospodarkę węglowodanową, białkową i mineralną organizmu, działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie i hamująco na rozmnażanie komórek
Hormony gonadotropowe (folikulostymulina, hormon luteinizujący) Gruczoły płciowe U kobiet: pobudza wzrost i dojrzewanie pęcherzyka Graafa, jego przemianę w ciałko żółte, oraz wydzielanie estrogenów
U mężczyzn: pobudza spermatogenezę
Lutropina U kobiet: powoduje jajeczkowanie i powstanie ciałka żółtego, pobudza syntezę laktozy i kazeiny, oraz sekrecję estrogenów i progesteronu.
U mężczyzn: pobudza komórki śródmiąższowe jądra do wydzielania testosteronu
Część pośrednia przysadki
Hormony melanotropowe Skóra 3 rodzaje: alfa, beta, gamma. Powodują zmianę rozmieszczenia barwnika melaniny w skórze oraz uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych z tkanki tłuszczowej. Nadmierne jej wydzielanie może prowadzi przebarwień skóry.
Tarczyca
Tyroksyna
i trójjodotyronina
Działanie ogólnoustrojowe Pobudza procesy utleniania we wszystkich tkankach, wzmaga wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego i jej zużycie przez komórki, pobudza rozpad tłuszczów do kwasów tłuszczowych i glicerolu, zwiększa wydzielanie i efekty działania somatotropiny i glikokortykoidów, wpływa na czynność gruczołów płciowych
Kalcytonina Tkanka kostna Powstaje w komórkach przypęcherzykowatych tarczycy, przytarczycach, grasicy. Powoduje przesunięcie wapnia z krwi do substancji międzykomórkowej kości, przez co obniża zawartość Ca2+ we krwi.
Gruczoły przytarczyczne
Parathormon Tkanka kostna, nerki, przewód pokarmowy Zwiększa stężenie Ca2+ we krwi, ponieważ:
uwalnia go z kości
zwiększa jego wchłanianie ze światła jelita
zwiększa jego resorpcję zwrotną z kanalików nerwowych
obniża poziom fosforanów we krwi.
Grasica
Tymulina i tymozyna Indukują różnicowanie i dojrzewanie limfocytów T, a tym samym wpływają na mechanizmy obronne skierowane przeciwko komórkom nowotworowym oraz na odrzut przeszczepów.
Tymostymulina Pobudza wytwarzanie interferonu
Tymopoietyna I i II Działanie ogólnoustrojowe Hamują przewodzenie impulsów nerwowych przez synapsy nerwowo-mięśniowe, ich nadmiar zmniejsza siłę skurczu mięśni i powoduje ogólne osłabienie.
Wysepki Langerhansa w trzustce
Insulina Działanie ogólnoustrojowe Pobudza anabolizm w różnych komórkach (głównie w wątrobie, mięśniach szkieletowych i tkance tłuszczowej). Obniża stężenie glukozy we krwi poprzez:
ułatwienie transportu glukozy do komórek i przyspieszenie jej utleniania (głównie wątroba i mięśnie),
hamowanie glukoneogenezy i zwiększenie odkładania glikogenu w wątrobie.
Nasila syntezę kwasów tłuszczowych, jednocześnie hamując uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych; zwiększa wychwytywanie aminokwasów, fosforanów i potasu z krwi przez wątrobę i mięśnie, przyspieszając w nich syntezę białek; zmniejsza wytwarzanie mocznika przez wątrobę
Glukagon Wątroba, tkanka tłuszczowa Powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi poprzez:
rozkład glikogenu w wątrobie i uwalnianie glukozy
zwiększenie glukoneogenezy (powstanie glukozy ze źródeł niecukrowych) w wątrobie
Wzmaga uwalnianie kwasów tłuszczowych z tłuszczu zapasowego.
Rdzeń nadnerczy
Adrenalina (epinefryna) Mięśnie, mięsień sercowy, naczynia krwionośne, wątroba, tkanka tłuszczowa Rozkłada glikogen na glukozę (glikogen mięśniowy do kwasu mlekowego), mobilizuje tłuszcz tkanki tłuszczowej przez aktywację lipazy. Wywołuje skurcz naczyń tętniczych (tylko wieńcowe rozszerza), czyli podnosi ciśnienie skurczowe krwi. Hamuje skurcz mięsni gładkich przewodu pokarmowego, dróg oddechowych i moczowych.
Noradrenalina (norepinefryna) Działanie podobne do adrenaliny: podwyższa ciśnienie krwi, a w niej poziom glukozy
Kora nadnerczy
Mineralokortykoidy (aldosteron) Kanaliki nerwowe W częściach dystalnych kanalików nerwowych zwiększają resorpcję zwrotną jonów sodowych z moczu pierwotnego i ułatwiają wydalanie jonów potasowych. Zatrzymanie Na+ z gruczołów potowych, jelitowych i ślinianek. Za to w mięśniach i komórkach nerwowych zwiększają K+, a zmniejszają Na+. Ogólnie - utrzymanie prawidłowego ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych
Glikokortykoidy (kortyzol, kortykosteron, kortyzon) Działanie ogólnoustrojowe Regulują (przyspieszają) przemianę białek, węglowodanów i tłuszczów, utrzymują prawidłową pobudliwość wszystkich mięśni
Szyszynka
Melatonina Gruczoły płciowe, komórki barwnikowe, inne tkanki Przekaźnik informacji o potrzebie zmiany aktywności życiowej poprzez wpływ na ośrodki snu i czuwania
Jajniki
Estrogeny (estradiol, estron) Działanie ogólne Stymulują wzrost narządów płciowych w okresie dojrzewania; rozwój drugorzędowych cech płciowych (rozwój gruczołów mlecznych, poszerzenie miednicy, charakterystyczne rozmieszczenie tkanki mięśniowej i tłuszczowej), popęd płciowy w kierunku płci męskiej
Układ rozrodczy Stymulują dojrzewanie; przygotowują co miesiąc błonę śluzową macicy do ciąży; powodują rozrzedzanie i alkalizację śluzu szyjki macicy
Progesteron Macica Przygotowuje błonę śluzową macicy do ciąży, zmniejsza pobudliwość mięśniówki macicy
Gruczoły sutkowe Stymuluje rozwój
Jądra
Testosteron Działanie ogólnoustrojowe Przed urodzeniem: stymuluje wczesny rozwój narządów płciowych oraz zstąpienie jąder do moszny
W okresie dojrzewania: odpowiedzialny za skok pokwitaniowy, pobudza rozwój narządów rozrodczych oraz drugorzędowych cech płciowych (męska budowa ciała, zarost, niski głos)
U dorosłych: podtrzymuje drugorzędowe cechy płciowe, stymuluje spermatogenezę
Inhibina Przedni płat przysadki Hamuje uwalnianie folikulostymuliny
Zmieniony przez - Krzabr w dniu 2005-11-12 00:24:32