TĘTNICE:
Aorta (tętnica główna) jest największą tętnicą organizmu zaopatrującą poprzez swoje odgałęzienia cały ustrój w krew tętniczą bogatą w tlen. Kształt aorty przypomina laskę z zagiętą rączką. Wychodzi ona z lewej komory serca kierując się ku górze (część wstępująca), następnie zaś zagina się (łuk aorty) i zstępuje w dół (część zstępująca). Aorta zstępująca przebiega przez klatkę piersiową (aorta piersiowa), przechodzi przez rozwór przepony i dalej biegnie przez jamę brzuszną (aorta brzuszna). Na wysokości trzonu IV kręgu lędźwiowego dzieli się na dwie duże tętnice biodrowe. Od łuku aorty odchodzą ku górze trzy tętnice:
tętnica bezimienna, która dzieli się na tętnicę podobojczykową prawą i tętnicę szyjną wspólną prawą;
tętnica szyjna wspólna lewa;
tętnica podobojczykowa lewa.
TĘTNICA SZYJNA WSPÓLNA biegnie na bocznej stronie szyi ku górze i na wysokości górnego brzegu chrząstki tarczowej dzieli się na:
tętnicę szyjną zewnętrzną zaopatrującą w krew zewnętrzną powierzchnię głowy i szyi oraz na
tętnicę szyjną wewnętrzną doprowadzającą krew do mózgowia i oka.
TĘTNICA PODOBOJCZYKOWA przebiega między obojczykiem a pierwszym żebrem, po czym przechodzi na ramię - przedłużenie jej nosi nozwę tętnicy ramiennej - na tej właśnie tętnicy (na ramieniu) mierzy się ciśnienie krwi. W okolicy łokcia tętnica ramienna dzieli się na:
tętnicę promieniową (na której zazwyczaj bada się puls) i na
tętnicę łokciową.
Od aorty piersiowej odchodzą tętnice międzyżebrowe.
Rozgałęzienia aorty brzusznej zaopatrują w krew narządy jamy brzusznej: żołądek, jelita, wątrobę, śledzionę, a także nerki, nadnercza, gruczoły płciowe. Aorta brzuszna dzieli się ostatecznie na dwie tętnice biodrowe:
tętnicę biodrową lewą,
tętnicę biodrową prawą.
Każda z nich rozgałęzia się z kolei na:
tętnicę biodrową wewnętrzną,
tętnicę biodrową zewnętrzną.
Tętnica biodrowa wewnętrzna zaopatruje w krew narządy miednicy (pęcherz, wewnętrzne narządy płciowe), tętnica biodrowa zewnętrzna przechodzi na udo jako tętnica udowa zaopatrująca w krew mięśnie uda, a w okolicy podkolanowej dzieli się na tętnicę piszczelową przednią i tętnicę piszczelową tylną, których dalsze rozgałęzienia doprowadzają krew do podudzia i stopy.
ŻYŁY:
Żyła główna górna (vena cava superior) zbiera krew z górnej części ciała, z tych samych okolic, które są zaopatrywane w krew przez tętnice odchodzące od łuku aorty. Do żyły głównej górnej uchodzą dwie żyły bezimienne powstające z połączenia żyły szyjnej wewnętrznej zbierającej krew z głowy i żyły podobojczykowej.
W kończynie górnej znajdują się też żyły powierzchniowe podskórne. Do żył tych wstrzykuje się chorym niektóre lekarstwa (iniekcje dożylne).
Żyła główna dolna (vena cava inferior) odprowadza krew z dolnej części ciała do serca. Jest to największa żyła w ustroju. Znajduje się po prawej stronie kręgosłupa, a rozpoczyna się na wysokości IV kręgu lędźwiowego powstając z połączenia dwóch żył biodrowych. Biegnie w górę przechodząc przez rozwór w przeponie do klatki piersiowej. Uchodzi ostatecznie do prawego przedsionka serca. Uchodzą do niej żyły nerkowe, nadnerczowe, nasienne i wątrobowe. Żyły wątrobowe odprowadzają pośrednio krew żylną jelit, która przez żyłę wrotną wpada do wątroby.
Przebieg żył: biodrowej wewnętrznej i biodrowej zewnętrznej jest podobny do przebiegu odpowiednich - jednoimiennych - tętnic. W kończynach dolnych znajdują się także żyły podskórne, które ulegają niekiedy znacznemu rozszerzeniu - mówimy wówczas o żylakach.
NACZYNIA WŁOSOWATE - gęsta sieć drobniutkich naczyń między systemem naczyń tętniczych i żylnych, które łączą tętnice z żyłami. Tętnice i żyły służą głównie do przenoszenia krwi, natomiast naczynia włosowate pełnią bardzo ważną rolę w przemianie materii. Oplatają one wszystkie tkanki, a poszczególne naczynia włosowate przechodzą obok każdej komórki. Są to naczynka o średnicy ok. 8 mm, a ich sumaryczna długość w dojrzałym
organizmie ludzkim dochodzi do 100 tysięcy kilometrów. Przez cienkie ścianki tych naczynek łatwo przenikają cząsteczki wody, jony, a nawet cząsteczki niektórych białek. Tą drogą wywędrowują z krwi do tkanek oraz przechodzą z tkanek do krwi krwinki białe, czyli leukocyty. Naczynia włosowate stanowią jedyną drogę przenikania do krwi witamin, składników odżywczych i większości cząstek hormonalnych oraz drogę wymiany gazowej między krwią a komórkami. Przez ściany naczyń włosowatych przenika do krwi dwutlenek węgla i inne produkty wyrzucane przez komórki do płynu tkankowego.
Fuckmaster
Krzysztof Piekarz
SAMURAY-ka
:*:**
