Badania podstawowe, najważniejsze IMO, dodatkowo można zrobić na poziom niektórych hormonów: testosteron, estrogeny, prolaktyna, aldosteron etc.
SERCE i UKŁAD KRĄŻENIA
Poziom cholesterolu
Badanie wykonuje się na czczo, pobierając krew z żyły i oznaczając w surowicy ilość cholesterolu. Najprostszym i najtańszym badaniem jest oznaczenie cholesterolu całkowitego. Znacznie jednak dokładniejsze i wiarygodniejsze jest badanie z oznaczeniem poziomu poszczególnych frakcji cholesterolu: LDL, HDL i trójglicerydów, zwane też lipidogramem. Normy laboratoryjne wynoszą:
cholesterol ogólny 3,6 - 5,2 mmol/l (138 - 200 mg%)
LDL poniżej 3,88 mmol/l czyli (150 mg%)
HDL powyżej 1,42 mmol/l czyli (55 mg%)
trójglicerydy 0,84 - 2,3 mmol/l (74 - 202 mg%)
Za hiperlipemię uznaje się stężenie cholesterolu w surowicy powyżej 6,5 mmol/l (250 mg%) i trójglicerydów powyżej 2,9 mmol/l (250 mg%). Ale zagrożenie miażdżycą rośnie już, gdy poziom cholesterolu przekracza 5,2 mmol/l (200 mg%). W profilaktyce przeciwmiażdżycowej przyjmuje się więc za pożądane stężenie lipoprotein LDL poniżej 3,36 mmol/l (130 mg%) co w przybliże-niu odpowiada poziomowi cholesterolu całkowitego poniżej 5,2 mmol/l (200 mg%). Badanie powinno się wykonywać dwa razy do roku.
Poziom glukozy
Także to badanie wykonywane jest na czczo przez pobranie krwi z żyły i oznaczenie w niej poziomu glukozy. Wskazaniem do tego badania jest cukrzyca, podwyższony poziom cholesterolu lub inne przesłanki mogące świadczyć o zagrożeniu miażdżycą. Norma kliniczna wynosi 4 - 6 mmol/l (72 - 108 mg%). W miażdżycy badanie wykonuje się raz w roku.
RTG klatki piersiowej
Badanie polega na prześwietleniu promieniami rentgena klatki piersiowej w dwu kierunkach: z przodu i z boku. Takie "podwójne" prześwietlenie pozwala wykryć ewentualne zwapnienia aorty lub zastawek serca oraz sprawdzić czy komory i przedsionki serca są prawidłowej wielkości (czy nie są powiększone). Dzięki temu badaniu można też sprawdzić, czy w worku osierdziowym lub w dolnych partiach płuc nie gromadzi się nadmiar płynu przesiękowego, co mogłoby świadczyć o stanach zapalnych lub niewydolności mięśnia sercowego. Aby badanie było bardziej dokładne przed prześwietleniem podaje się do wypicia płyn - papkę barytową.
EKG
Badanie polega na zarejestrowaniu czynności elektrycznej serca. Przez serce każdego człowieka, aby mogło ono kurczyć się w określonym rytmie, przy każdym uderzeniu przepływa pewien minimalny prąd. Prąd ten jest mierzony przez umieszczone w czasie badania na kończynach i na klatce piersiowej leżącego na wznak pacjenta elektrody i rejestrowany przez aparat do EKG na specjalnym papierze. Za pomocą EKG można wykryć zaburzenia rytmu serca, określić przerosty mięśnia sercowego, jego obszary niedokrwienia, a nawet niektóre zaburzenia metaboliczne. Ujemny wynik badania nie świadczy jednak jeszcze o tym, że serce jest zdrowe. Wynik tego badania należy zawsze porównać ze stanem klinicznym i w razie potrzeby przeprowadzić dodatkowe badanie, tzw. "EKG wysiłkowe". Także i to badanie polega na rejestrowaniu procesu przepływu prądu elektrycznego przez mięsień sercowy, ale tym razem przeprowadza się je w czasie wysiłku pacjenta (np. jazdy na rowerku treningowym lub chodzeniu po ruchomej bieżni). Badanie to jest znacznie dokładniejsze i może ujawnić zmiany w sercu niewidoczne w czasie badania spoczynkowego.
ECHO serca
To nazwa badania serca za pomocą bezbolesnych i nieszkodliwych ultradźwięków emitowanych przez specjalne urządzenie zwane głowicą. Jest jednym z najdokładniejszych badań. Głowicę ultradźwiękową przykłada się do klatki piersiowej, a odbite od serca fale ultradźwiękowe ogląda się na monitorze. Badanie to pozwala z dużą dokładnością ocenić wielkość wszystkich części serca, zbadać kurczliwość poszczególnych ścian mięśnia sercowego oraz pracę jego zastawek, a także potwierdzić lub wykluczyć obecność płynu w jamie osierdziowej. Najnowsze aparaty do echokardiografii potrafią tak bardzo dokładnie przekazać obraz serca, że można na nich nawet zobaczyć i ocenić kierunek przepływu krwi (tzw. echokardiografia doplerowska).
WĄTROBA
Enzymy wątrobowe:
ALT (inaczej: dehydrogenaza
alaninowa, AlAT, SGPT)
wartości prawidłowe: (w zależności od laboratorium)
poniżej 23-50 U/l
wzrost:
- w każdym przypadku martwicy komórek watroby (hepatocytów)
- w przypadku martwicy komórek mięśnia sercowego (np. zawał serca)
martwicy erytrocytów
- uszkodzeniu lub martwicy komórek mięśni szkieletowych (np. po intensywnym treningu siłowym)
spadek:
- nie ma klinicznego znaczenia
AST (inaczej: dehydrogenaza asparaginowa, AspAT, SGOT)
wartości prawidłowe: (w zależności od laboratorium)
poniżej 19-50 U/l
wzrost:
-w każdym przypadku martwicy komórek watroby (hepatocytów)
-w przypadku martwicy komórek mięśnia sercowego (np. zawał serca)
-uszkodzeniu lub martwicy komórek mięśni szkieletowych (np. po intensywnym treningu siłowym)
spadek:
-nie ma klinicznego znaczenia
GGTP (inaczej: Gamma-glutamylotranspeptydaza, GAMMA-GT)
wartości prawidłowe:
6-18 U/l
wzrost:
-w przypadkach wewnątrz lub zewnątrzwątrobowych przyczyn niedrożności przewodu żółciowego
- innych chorobach wątroby
- zakażeniu mononukleozą
- nadczynnością tarczycy
- dystrofii mięśniowej
- po przeszczepieniu nerki
- spożywanie alkoholu
spadek:
- nie ma klinicznego znaczenia
ostr86
Krzysztof Piekarz
Anonim
e0r
zekura
