Powstawanie zmian trądzikowych jest następstwem:
• Zwiększonego wydzielania łoju skórnego
• Nadmiernego zrogowacenia ujść mieszków włosowych i zaczopowaniem ujść gruczołów łojowych
Wydzielanie łoju skórnego jest zależne od poziomu hormonów płciowych i hormonów kory nadnerczy. Szczególnie stymulująco działają hormony androgenne , a zwłaszcza dihydrotestosteron powstający z testosteronu.
Łój, który jest nadmiernie produkowany, ma bardzo niską zawartość kwasu linolowego i witaminy A, przez co powoduje zaburzenia rogowacenia komórek gruczołów łojowych. Taki zalegający łój jest bardzo dobrym siedliskiem do rozwoju bakterii. Największą rolę w rozwoju stanu zapalnego mają Propionibacterium acnes.
Propionibacterium acnes- jest to drobnoustrój , który produkuje lipazy powodujące rozkład triglicerydów, które stanowia główny składnik łoju, do glicerolu i kwasów tłuszczowych. Powstające w ten sposób kwasy tłuszczowe są czynnikiem wywołującym stan zapalny w mieszkach włosowych i powstawanie zaskórników.
Poznając proces powstawania trądziku, pomaga w podjęciu odpowiednich metod leczenia.
W ciężkich postaciach podawane są doustnie preparaty hormonalne, antybiotyki, izotretinoina, preparaty cynku, a ostatnio do tej grupy dołączyły także kortykosteroidy i niesteroidowe leki przeciwzapalne.
W łagodniejszym przebiegu, lub jako leczenie uzupełniające stosowane są środki miejscowe , które zmniejszają rogowacenie ujść gruczołów łojowych ilub ograniczają rozwój drobnoustrojów.
Leki przeciwtrądzikowe do stosowania miejscowego na skórę:
Retinoidy
Retinoidy to pochodne witaminy A. Są to związki, które działają bezpośrednio na gruczoły łojowe. Hamują ich wzrost i aktywność.
Tretinoina ( kwas 11-trans-retinowy , trans-retinol ) działa złuszczająco przez pobudzenie odnowy komórek naskórka, hamuje proces rogowacenia przez co zmniejsza liczbę zaskórników. Jest to najsilniejszy środek przeciwzaskórnikowy. Wpływa on na czynność gruczołów łojowych i skład łoju, przez co bezpośrednio hamuje rozwój P.acnes.
Preparaty , które zawierają tretinoinę nie mogą być łączone z lekami i kosmetykami o działaniu złuszczającym, a zwłaszcza z kwasem salicylowym, rezorcynolem, preparatmi siarki.
Podczas leczenia tretinoina należy unikać nasłonecznienia oraz kontaktu ze spojówkami i błonami śluzowymi.
Kuracja powinna trwać co najmniej kilka tygodni.
Preparaty zawierające tretinoinę:
• Atrederm 0,025%, 0,05%, 0,1 % płyn do stosowania na skórę prod Pliva Kraków
• Maść retynowa ( 0,5 mg/g) prod Coel
• Retin A krem ( 0,5 mg/g ), prod Cilag
Izotretinoina
Izotretinoina ( kwas 13-cis-retinowy ) pobudza odnowę komórek naskórka, zmniejsza rogowacenie i wytwarzanie łoju, udrażnia ujścia przewodów łojowych , ogranicza stan zapalny.
Preparaty zawierające izotretinoinę:
• Isotrex żel ( 0,5 mg/g ), prod. Stiefel Laboratories
• Isotrexin żel 1 g zawiera 20 mg erytromycyny I 0,5 mg izotertinoiny, prod. j/w
Adapalen
Adpalen jest syntetycznym retinoidem, cechuje go trwałość chemiczna.
Działanie:
-normalizuje rogowacenie w mieszkach włosowych
-zapobiega powstawaniu zaskórników
-redukuje stany zapalne
-jest aktywny przeciwbakteryjnie w stosunku do P.acnes
Ma on działanie chłodzące wiec najlepiej go stwosowac w okresie letnim.
Preparaty zawierające Adapalen:
• Differin krem ( 1 mg/g ) żel ( 1mg/g )prod Galderma
Antybiotyki
Zalecane są przede wszystkim w krostkowo - grudkowych postaciach trądzika.
Klindamycyna
Działa bakteriostatycznie lub bakteriobójczo.
Preparaty zawierające Klindamycynę:
• Dalacin T- płyn do stosowania na skórę ( 10mg/ml) emulsja do stosowania zewnętrznego ( 10 mg/ml ), żel ( 10 mg/ml) prod Pharmacia&Upjohn
Erytromycyna
Działa silnie bakteriostatycznie na Propionibacterium acnes.
Preparaty zawierające erytromycynę:
• Aknemycin maść ( 20 mg/g ), płun do stosowania na skórę ( 20 mg/g ) prod BOOT healthcare
• Aknemycin Plus płyn do stosowania na skórę 1 g płynu zawiera 40 mg erytromycyny i 0,25 mg tretinoiny. Prod j/w
• Davercin płyn do stosowania na skórę ( 25 mg/g ) żel do stosowania na skórę (25 mg/g ) prod Polfa - Tarchomin
• Zineryt proszek i rozpuszczalnik do przygotowania zewnętrznego.Opakowanie sklada się z dwóch buteleczek: w jednej znajduje się erytromycyna i octan cynku, w drugiej substancje pomocnicze. Preparat zachowuje trwałość
Nadtlenek benzolu
Działa przeciwbakteryjnie, hamuje rozwój P.acnes.
Preparaty zawierające nadtlenek benzolu:
• Aknefug-oxid 3% żel ( 30 mg/g ) prod Wolff
• Akneroxid 5, 10 - żel ( 50 mg/g, 100 mg/g ) płyn ( 40 mg/g ) prod Boots healthcare
• Benzacne 10% żel ( 100 mg/g ) prod Herbapol Poznan
• Lubexyl emulsja do stosowania na skórę ( 40 mg/g ) prod Permamed Laboratories
Kwas azelainowy
Działanie przeciwbakteryjne, normalizuje procesy rogowacenia naskórka, zmniejsza ilość tworzących się zaskórników.Jest pomocny w usuwaniu pozapalnych przebarwień skóry po trądziku. Rzadko wywołuje reakcje alergiczne.
Preparaty zawierające kwas azelainowy:
• Acne derm krem ( 200 mg/g ) prod Unia
• Hascoderm krem ( 200 mg/g ) prod Hasco -lek
• Skinoren krem ( 200 mg/g )prod Schering AG
Preparaty siarki:
Stsowane najczęsciej w postaci papek lub płynnych zawiesin zawierających siarkę. W skład tych preparatów oprócz siarki wchodzi najczęściej woda wapienna i kamfora.
• Acne-sulf- emulsja przeciwtrądzikowa
Źródło: Polish Journal of Cosmetology 1/03
RRR