"Zbijanie wagi" - PRZESTROGA

Medicina Sportiva Practica, Tom 7, Nr 3: 35-40, 2006
Copyright © 2006 Medicina Sportiva

SPRAWOZDANIE Z KONGRESU ECSS
35
NIEPRAWIDŁOWE PRAKTYKI ŻYWIENIOWE
I ODWODNIENIE U SPORTOWCÓW

Na podstawie prac pr zedstawionyc h podc zas
11-te go Kon gresu Europe jskie go Towar zystwa Nauk
o Sporcie - Lozana , 2006
Zbigniew Szyguła
Zakład Medycyny WF i Sportu, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
Instytut Pedagogiczny, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Nowy Sącz

Odwadnianie się polega na intensywnych i/oraz
przedłużonych ćwiczeniach w nieprzepuszczających
powietrza i wilgoci ubraniach, w nadużywaniu sauny,
a także używaniu metod farmakologicznych - środków
moczopędnych, wymiotnych czy przeczyszczających.
W tym czasie zawodnik redukuje gwałtownie
objętość wypijanych napojów, co doprowadza do
ujemnego bilansu wodnego, a często także elektrolitowego.
Negatywny bilans kaloryczny uzyskuje się
natomiast poprzez ograniczenie ilości przyjmowanych
pokarmów i kalorii oraz zwiększenie wydatku energetycznego
poprzez ćwiczenia wytrzymałościowe,
a także poprzez prowokowanie wymiotów. Często
zawodnicy używają wymienionych metod w różnych
kombinacjach, w zależności od masy jaką zamierzają
zrzucić, czy okresu czasu potrzebnego na osiągnięcie
tego rezultatu.
Niestety, praktyki te powodują negatywne zmiany
w składzie ciała, są przyczyną spadku zawartości
glikogenu mięśniowego, pogarszają możliwości wysiłkowe
- obniżenie wytrzymałości i siły mięśni oraz
często doprowadzają do powikłań zdrowotnych. Do
tych ostatnich zaliczyć można: zaburzenia równowagi
elektrolitowej i aktywności elektrycznej poszczególnych
komórek, pogorszenie funkcji serca i nerek,
zaburzenie prawidłowej termoregulacji. Zdarzają się
także przypadki zgonów.
Ramon K. i wsp. badali „Spożywanie pokarmów
przez judoków 3 dni przed zawodami i w dniu zawodów"
(Nutritional intake in judokas 3 days before
and during the competition day). Judo jest dyscypliną
sportową, która stawia duże wymagania przed zawodnikami.
Jednakże bardzo wielu zawodników obniża
swoją masę ciała przed zawodami, aby zakwalifikować
się do niższej kategorii wagowej. W literaturze
notowano spadki masy ciała rzędu 5-10% po takim
postępowaniu. Celem pracy była ocena przyjmowania
pokarmów i napojów oraz wydatku energetycznego
na 3 dni przed zawodami u 21 zawodniczek i 11
zawodników trenujących judo. Z badanej grupy aż
72% „zrzucało wagę" przed zawodami, w tym tylko
17% przeprowadzało redukcję w czasie 3 tygodni,
pozostali robili to w czasie krótszym niż 2 tygodnie.
Ponad połowa z nich (52,1%) odwadniała się ćwicząc
w nieprzepuszczających powietrza i potu strojach, co
powodowało intensywne pocenie się. Prawie 40%
badanych drastycznie ograniczyło wypijane płyny,
a 30,4% używało sauny w celu odwodnienia się.
W wyniku tych zabiegów badani tracili ok. 2,31 kg (tj.
3,51% wyjściowej masy ciała) przed zawodami. Jak
wynikało z analizy ilościowej i jakościowej przyjmowanych
pokarmów i napojów, ubytki masy ciała były
wynikiem dużego ujemnego bilansu energetycznego
i wodnego. Ujemny bilans energetyczny powoduje
zmniejszenie zapasów glikogenu mięśniowego,
a ujemny bilans wodny prowadzi do przewlekłego
odwodnienia. Obie zmiany mogą być przyczyną
obniżenia możliwości wysiłkowych oraz zaburzeń
zdrowotnych.

Furian T. i wsp. przedstawili pracę zatytułowaną
- „Szybka utrata masy ciała przez niemieckich
zawodników taekwondo przygotowujących się do
zawodów - reprezentatywna próba badanych" (Rapid
weight loss in German taekwondo athletes in preparation
for competitions - a representative survey. Przy
pomocy standaryzowanych kwestionariuszy, autorzy
przebadali 582 zawodników trenujących w ramach
niemieckiego związku taekwondo. Ponad połowa
z nich przynajmniej raz w życiu stosowało różne
metody w celu szybkiej utraty masa ciała przed zawodami,
a 52,2% robiła to często. W wyniku manipulacji
zawodnicy tracili 2,1±2,1 kg, tj.3,3 ± 2,0% początkowej
masy ciała w okresie 8,4 ± 7,8 dni. Wśród najczęściej
stosowanych metod wymieniane były restrykcje
kaloryczne (prawie 80% badanych) oraz odwadnianie
przy pomocy ćwiczeń w nieprzepuszczalnych strojach
(51,4% badanych), sauny (25,9%) i ograniczenia
w przyjmowaniu napojów (13,3%).

Do bardzo cennych wyników tego badania należą
zgłaszane przez zawodników problemy zdrowotne.
Podczas okresu „robienia wagi" na zawroty głowy
cierpiało 11,4% z nich,10,8% miewało bóle głowy,
a 5,6% zaburzenia rytmu serca. Ponad 15% z „robiących
wagę" odczuwało pogorszenie możliwości
wysiłkowych, a 17,1% obniżenie wydolności specjalnej,
głównie siły mięśniowej (26,9%) i wytrzymałości
(19,1%). Pomimo występujących problemów
42,5% badanych sportowców było przekonanych
o konieczności „robienia wagi", w celu zwiększenia
swoich możliwości na osiągnięcie sukcesu podczas
zawodów.

***

Dyskusja
Niniejsze badania wykazały, że RMC była popularnym
zabiegiem wśród osób uprawiających sporty
walki, gdyż 76% spośród 131 badanych obniżało masę
ciała. Z badań zapaśników amerykańskich wynika,
że 77% zmniejszało masę ciała o ponad 2,27 kg (4).
Przed zawodami taekwondo 53% uczestników redukowało
masę ciała (9). Analiza wartości procentowych
RMC w obecnych badaniach pokazała, że przeciętnie
wynosiły 3,5 u kobiet i 5,5% u mężczyzn i były podobne
jak w badaniach judoka (K-3,4 i M-4,9%) (wg
13). Osoby sklasyfikowane redukowały więcej masy
ciała (5,2) niż niesklasyfikowane (4,2%). Różnice te
wprawdzie nie były istotne statystycznie, ale przekroczenie
1-2% (16, 17) ubytku masy ciała wskutek
gwałtownego odwodnienia u osób niewytrenowanych
może mieć już znaczenie kliniczne. Zmniejszenie
ilości wody w organizmie prowadzi do obniżenia
zdolności wysiłkowej wskutek utrudnionej regulacji
ciepłoty ciała. W zebranym materiale występowały
dwa przypadki mężczyzn, którzy w ciągu tygodnia
obniżali masę ciała o 15,3 a nawet o 18,1% NORMALNEJ MASY CIAŁA,
co jest zabiegiem bardzo ryzykownym dla zdrowia i
życia. Z piśmiennictwa znane są, bowiem przypadki
śmiertelne, kiedy zapaśnicy regulowali masę ciała
przez wywoływanie nasilonego pocenia się, które w
następstwie spowodowało dehydratację i hipertermię.
Ci ludzie świadomie ograniczyli spożywanie pokarmów,
przyjmowanie płynów i wykonywali jeszcze
ćwiczenia fizyczne w nieprzewiewnych ubiorach
założonych pod bawełnianymi, ciepłymi dresami w
gorącym środowisku (18). Wielkość REDUKCJI MASY CIAŁA u nich
wyniosła około 15% NORMALNEJ MASY CIAŁA. (3).

Trzeba sobie zdawać sprawę, że regulacja masy
ciała stanowi integralną część treningu przed zawodami
(bezpośrednie przygotowanie startowe). Respondenci
uprawiający sporty walki stosowali RMC
cyklicznie, przeważnie 4-5 razy w roku, co wiązało
się z ich aktywnością w okresie startowym. W wyniku
zespalania danych stwierdzono, że wartość REDUKCJI MASY CIAŁA na
tydzień wynosiła w grupach od 2,9 do 3,3, podczas
gdy w bezpiecznej 3-tygodniowej, stopniowej RMC
- spadek NMC osiągał 1,7%/tydzień. Z przeglądu
piśmiennictwa wynika, że RMC powinna być wielomiesięcznym
procesem, w którym maksymalny
ubytek masy ciała nie może przekraczać 0,5 do 1 kg
na tydzień (16). Wprawdzie wyniki eksperymentu
laboratoryjnego wskazują, że RMC 5% nie obniżało
sprawności motorycznej sportowców (7), to jednak
niniejsze badania dokumentują niekorzystny wpływ
RMC na samopoczucie trenujących.

Zmieniony przez - _Knife_ w dniu 2009-09-15 10:12:53

daje do myslenia

jak bym to wiedzial zanim zlamalem reke...
+ pare moich nawykow musze zmienic bo niektore dane powalaja

No, daje, daje. Ciekawy temaat. Jak coś robić to z głową a żeby nie stracić na wytrzymałości należy zbijać nie więcej niż 4% masy ciała to tak dla zbijających :)

PS: Szkoda że nie moge dawać SOGów bo się należy...

Bardzo ciekawy artukuł!! Wielu mogło by się zastanawiać po co to całe robienie wagi skoro wywołuje tyle ubocznych skutków(o których sami startujący tez wiedzą), ale czasem jest to wręcz niezbędne jeśli chce się zrobić dobry wynik. Na przykładzie zapasów - zawodnik ważący dajmy na to w okresie niestartowym-naturalnie w granicach 93 kg jest zbyt mały na kat. 96 w której to startują ludzie ważący po 100 kg i więcej przed zrobieniem wagi, a żeby wystartować w 84 ma prawie 10 kg(więc prawie 10%)do zrzucenia.Co dziwne z tego co wiem Rosjanie nie zbijają tak drastycznie jak inni i na ogół są wyraźnie"mniejsi"od swoich przeciwników, co nie przeszkadza im wygrywać.



-jako przykład walka A.Saitiev Y.Romero -dla mnie wyglądaja prawie jak z 2 różnych kat. wagowych

Ciekawy artykul

Szkoda ze tak pozno, nie pamietam turnieju na ktory bym nie zbijal wagi, na niektore to juz naprawde sporo sie zbijalo

Clenoman to teraz już nie będziesz zbijał, bo artykuł przeczytałeś?

Nie startuje juz w zawodach, dlatego nie bede zbijal juz

no ale jakbyś to wiedział, to byś nie zbijał? bo chyba wiadomo na chłopski rozum, że jak nie będziesz dobrze jadł i się odwodnisz to będziesz słabszy.

Zbijalbym

Ale mozna zaczac zbijanie wcześniej a nie na wariata jak wiekszość zawodników..

no zbijanie wagi to makabra wiem cos o tym^^
kilka razy odlecialem przy robieniu np 10kilo w 7dni
ehhh stare czasy ale jak milo sie wspomina^^
sog -dla autora