Racjonalne zaplanowanie potraw z warzyw w codziennych posiłkach to dopiero połowa sukcesu. Trzeba jeszcze opanować umiejętność takiego postępowania z produktami roślinnymi, aby do minimum ograniczyć straty cennych składników odżywczych. Równocześnie nie można lekceważyć sprawy atrakcyjności potraw z warzyw, czyli ich smaku, woni wyglądu i sposobu podawania. Stosowanie na co dzień prawidłowych metod ich przyrządzania zapewni dostawę odpowiedniej ilości witamin i składników mineralnych. Trzeba zatem dołożyć starań, aby straty tych cennych wartości ograniczyć do minimum. W celu jak najlepszego zachowania wartości odżywczych warzyw musimy przestrzegać niżej podanych wskazówek:
1. Zaopatrywać się w warzywa świeże, niezwiędnięte, odpowiednio wyrośnięte, a mrożonki nabywać jedynie w pełni zamarznięte, suche, niesklejone.
2. Wszystkie warzywa myć dokładnie przed przystąpieniem do czyszczenia czy obierania. Najlepiej robić to pod strumieniem bieżącej wody.
3. Szczególną uwagę zwracać na warzywa korzeniowe (marchew, pietruszka, selery, rzepa, brukiew, rzodkiewki, salsefia, skorzonera, pasternak, buraki), zwłaszcza przeznaczone na surówki. Są one bowiem zanieczyszczone ziemią, w której znajdują się pozostałości nawozów naturalnych i sztucznych, środków ochrony roślin i bardzo liczne drobnoustroje, a wśród nich chorobotwórcze. Warzywa te najlepiej myć szczotką i płukać starannie.
4. Umyte warzywa obierać jak najcieniej, gdyż tuż pod skórką koncentruje się najwięcej składników odżywczych.
5. Do obierania i rozdrabniania warzyw używać jedynie narzędzi nierdzewnych (noże, skrobaczki, tarki, szatkownice). żelazo bowiem niszczy witaminy, a zwłaszcza witaminę C.
6. Obrane warzywa szybko płukać w czystej wodzie, nie moczyć. Podczas przetrzymywania w wodzie wyługowuje się bowiem wartościowe związki odżywcze (witaminy rozpuszczalne w wodzie: C i grupy B) oraz składniki mineralne.
7. Warzywa liściaste (wszystkie odmiany sałat szpinak, boćwina oraz liście roślin przyprawowych i ziół) płukać bardzo dokładnie, oddzielając liście; wielokrotnie zmieniać wodę. Odsączać, uważając, by nie pognieść i nie połamać liści.
8. Przygotowane (umyte, oczyszczone ewentualnie rozdrobnione) warzywa gotować natychmiast wkładając do niewielkiej ilości wrzącej osolonej wody. Zalewanie przeznaczonych do gotowania warzyw zimną wodą jest błędem.
9. Do gotowania warzyw zawierających karoteny dodawać nieco tłuszczu (marchew, dynia, warzywa kapustne, pomidory, papryka).
10. Do gotowania i przyrządzania potraw z warzyw nie używać poobijanych naczyń emaliowanych.
11. Nigdy do gotowania warzyw nie dodawać sody.
12. Warzywa korzeniowe i suche strączkowe gotować pod przykryciem. Warzywa kapustne gotuje się początkowo w odkrytym rondlu, po kilku minutach rondel trzeba przykryć. Dotyczy to wszystkich odmian kapusty, jarmużu, brokułów, kalafiorów i kalarepy.
13. Ograniczać do minimum czas gotowania warzyw. Gotować krótko, na silnym ogniu, odstawiając w momencie odpowiedniego zmięknięcia.
14. Warzywa podawać bezpośrednio po ugotowaniu, nie odgrzewać ich ani nie przetrzymywać na gorącej płycie.
15. Warzywa przeznaczone na sałatki najlepiej gotować w łupinkach nie obierane i ostudzić jak najszybciej.
16. Warto wprowadzić zwyczaj podawania warzyw gotowanych na zimno z dodatkiem zimnych sosów lub olejów roślinnych i soku z cytryny. Jest to sposób praktyczny zwłaszcza, gdy nie wszyscy członkowie rodziny spożywają posiłki równocześnie.
17. Surówki przyrządzać w ostatniej chwili, tuż przed podawaniem posiłku.
18. Przed przystąpieniem do rozdrabniania warzyw na surówkę przygotować sos lub zaprawę.
19. Warzywa przeznaczone na surówki obierać bezpośrednio przed rozdrobnieniem.
20. Każdą rozdrobnioną porcję od razu łączyć z sosem lub zaprawą. Tłuszcz bowiem, otaczając cienką warstwą cząstki warzyw, chroni witaminy przed utlenieniem.
21. Surówki podawać bezpośrednio po przyrządzeniu.
22. Wszelkie potrawy z warzyw tuż przed podaniem łączyć z obfitym dodatkiem liści roślin przyprawowych lub ziół. Dodatki te rozdrabniać w ostatniej chwili przed połączeniem z potrawą.
źródło www: www.zdrowo.info.pl
źródło: "Warzywa na działce i w kuchni"
autorzy: Łucja Zaborska i Zofia Zawistowska.
wydawnictwo: Warta, Warszawa 1986r.