Imper2222
Energy drinki podobno nawet umarłego postawia na nogi. Ale czy "dopalacze" to naprawdę cudowne lekarstwo na zmęczenie?
Tajlandia, rok 1982. Dietrich Mateschitz, dyrektor marketingu w koncernie produkującym pastę do zębów, służbowo przyjeżdza do tego kraju. Jest zmęczony po długim locie z Australii. Gdy przybywa do hotelu, w jego ręce wpada napój o nazwie Krating Daeng - Czerwony Bizon. Wypija go i czuje, że zmęczenie znika jak ręką odjął. Momentalnie dochodzi do wniosku, że ten produkt przyniesie mu krociowe zyski. Rezygnuje z pracy i inwestuje wszystkie oszczędności w fabrykę u podnóża Alp.
Intuicja go nie zawodzi. Stworzony przez niego Red Bull błyskawicznie zdobywa ogromną popularność. Początkowo wśród imprezowiczów, którym pozwala bawić się do białego rana. Ale wkrótce sięgaja po niego inni: kierowcy tirów, studenci w czasie sesji, lekarze na nocnych dyżurach, menadżerowie pracujący po godzinach, sportowcy... U schyłku lat 90. energetyki stają się największym rywalem kawy, przynosząc producentom miliony dolarów.
Ale co dokładnie dostajemy, gdy kupujemy energy drinka? Czy gazowana woda wzbogacona o taurynę, guaranę i inne składniki, których nazwy brzmią równie egzotycznie , potrafi nadzwyczajnie podnieść naszą wytrzymałość i poprawić zdolność koncentacji? Poddaliśmy zawartość aluminiowych puszek, drobiazgowej analizie - zapytaliśmy ekspertów od żywienia, w czym tkwi tajemnica sukcesu "dopalaczy" i czy rzeczywiście są one warte swoejej ceny/
Guarana
Co to jest: pnącze pochodzące z Ameryki Południowej. Indianie uważają guaranę za afrodyzjak, lek na problemy jelitowe i środek pomagający odzyskać siłę.
Jak to działa: jedynym 100-procentowo pewnym atutem jest wyższa niz wa kawie zawartość kofeiny, która ponadto jest łatwiej przyswajana przez organizm niż ta z małej czarnej. Reszta to mity
Kofeina
Co to jest: alkaloid purynowy zaliczany do grupy stymulantów
Jak to działa: już 100 mg kofeiny może podnieść sprawność mózgu. 238 mg poprawi wydolnośćukładu krążenia, dzięki czemu poczujesz się fizycznie mniej zmęczony. Aby to osiągnąć, musiałbyś wypić 3 puszki energetyków. Niestety taka dawka zakłóca funkcjonowanie innych układów ludzkiego ciała. Powoduje m.in. zbytnie pobudzenie systemu nerwowego. "z tego powodu możesz być raczej podenerwowany, a nie naładowany energią" - mówi dr Gregory M. Stewart Z Instytutu Medycyny Sportowej w Tulane University.
Tauryna
Co to jest: aminokwas przechowywany w tkance mięśniowej
Jak to działa: "Producenci przypisują jej wiele korzystnych cech, ale możę to być równie dobrze zasługa kofeiny, cukru albo innych składników" - wyjaśnia dr John B. Lombardini, profesor farmakologii z Texas Tech University
Żeń-szeń
Co to jest: roślina zielna, stosowana w medycynie dalekowschodniej
Jak to działa: wciąż nikt tego dokładnie nie wie. "Przypisywane żeń-szeniowi właściwości energytozujące nie zostały dotąd wsparte żadnymi naukowymi dowodami - mówi dr Hermann Josef Engels z Wayne State University w Detroit. - Być może ludzie decydują się uwierzyć w jego działanie, bo jego nazwa brzmi egzotycznie"
Inozytol
Co to jest: alkohol cukrowy, zaliczany czasem do witamin grupy B
Jak to działa: producenci energy drinków utrzymują, że zwiększenie ilości inozytolu w organizmie powoduje, że wątroba wydajniej przetwarza tłuszcze, węglowodany i białka. "Gdy laboratoryjne szczury dostawały dietę ubogą w inozytol, ich wątroby zaczynały się otłuszczać - wyjaśnia dr Bernard Agranoff, profesor biochemii na University of Michigan, który poświęcił badaniu tej substancji 40 lat. - Nie znaczy to jednak, że dodatkowe dawki inozytolu skłonią wątrobę do aktywniejszej pracy, co zaowocuje zastrzykiem energii".
Witaminy z grupy B
Co to jest: niektóre ze składników odżywczych, które codziennie dostarczasz sobie podczas posiłków lub z preparatami multiwitaminowymi.
Jak to działa: zwalcza zmęczenie i poprawia koordynację ruchową - jak najbardziej, pod warunkiem jednak, że jesteś niedożywionym chłopcem z Afryki. "Nie ma żadnych dowodów, że dla normalnego, zdrowego faceta picie napojów z dodatkową ilością witamin z grupy B w jakikolwiek sposób wpłynie na podniesienie poziomu energii" - tłumaczy dr David Pearson, badacz ludzkiej wydolności z Ball State University.
WERDYKT NAUKOWCÓW. Wszystko wskazuje na to, że napoje energetyzujące to tylko gazowany substytut dla kawy. Ich przewaga nad filiżanką małej czarnej sprowadza się do tego, że kupując je, otrzymujesz gotowy produkt, który po otwarciu można natychmiast wypić. Jeśli potrzebujesz czegoś doraźnie pobudzającego i jesteś gotów zapłacić za coś, co smakiem niekiedy przypomina musujące lekarstwo - proszę bardzo. Ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby następnym razem napełnić kubek gorącą kawą z mlekiem.
Artykuł z "Runner's World" Lato 2007
Tajlandia, rok 1982. Dietrich Mateschitz, dyrektor marketingu w koncernie produkującym pastę do zębów, służbowo przyjeżdza do tego kraju. Jest zmęczony po długim locie z Australii. Gdy przybywa do hotelu, w jego ręce wpada napój o nazwie Krating Daeng - Czerwony Bizon. Wypija go i czuje, że zmęczenie znika jak ręką odjął. Momentalnie dochodzi do wniosku, że ten produkt przyniesie mu krociowe zyski. Rezygnuje z pracy i inwestuje wszystkie oszczędności w fabrykę u podnóża Alp.
Intuicja go nie zawodzi. Stworzony przez niego Red Bull błyskawicznie zdobywa ogromną popularność. Początkowo wśród imprezowiczów, którym pozwala bawić się do białego rana. Ale wkrótce sięgaja po niego inni: kierowcy tirów, studenci w czasie sesji, lekarze na nocnych dyżurach, menadżerowie pracujący po godzinach, sportowcy... U schyłku lat 90. energetyki stają się największym rywalem kawy, przynosząc producentom miliony dolarów.
Ale co dokładnie dostajemy, gdy kupujemy energy drinka? Czy gazowana woda wzbogacona o taurynę, guaranę i inne składniki, których nazwy brzmią równie egzotycznie , potrafi nadzwyczajnie podnieść naszą wytrzymałość i poprawić zdolność koncentacji? Poddaliśmy zawartość aluminiowych puszek, drobiazgowej analizie - zapytaliśmy ekspertów od żywienia, w czym tkwi tajemnica sukcesu "dopalaczy" i czy rzeczywiście są one warte swoejej ceny/
Guarana
Co to jest: pnącze pochodzące z Ameryki Południowej. Indianie uważają guaranę za afrodyzjak, lek na problemy jelitowe i środek pomagający odzyskać siłę.
Jak to działa: jedynym 100-procentowo pewnym atutem jest wyższa niz wa kawie zawartość kofeiny, która ponadto jest łatwiej przyswajana przez organizm niż ta z małej czarnej. Reszta to mity
Kofeina
Co to jest: alkaloid purynowy zaliczany do grupy stymulantów
Jak to działa: już 100 mg kofeiny może podnieść sprawność mózgu. 238 mg poprawi wydolnośćukładu krążenia, dzięki czemu poczujesz się fizycznie mniej zmęczony. Aby to osiągnąć, musiałbyś wypić 3 puszki energetyków. Niestety taka dawka zakłóca funkcjonowanie innych układów ludzkiego ciała. Powoduje m.in. zbytnie pobudzenie systemu nerwowego. "z tego powodu możesz być raczej podenerwowany, a nie naładowany energią" - mówi dr Gregory M. Stewart Z Instytutu Medycyny Sportowej w Tulane University.
Tauryna
Co to jest: aminokwas przechowywany w tkance mięśniowej
Jak to działa: "Producenci przypisują jej wiele korzystnych cech, ale możę to być równie dobrze zasługa kofeiny, cukru albo innych składników" - wyjaśnia dr John B. Lombardini, profesor farmakologii z Texas Tech University
Żeń-szeń
Co to jest: roślina zielna, stosowana w medycynie dalekowschodniej
Jak to działa: wciąż nikt tego dokładnie nie wie. "Przypisywane żeń-szeniowi właściwości energytozujące nie zostały dotąd wsparte żadnymi naukowymi dowodami - mówi dr Hermann Josef Engels z Wayne State University w Detroit. - Być może ludzie decydują się uwierzyć w jego działanie, bo jego nazwa brzmi egzotycznie"
Inozytol
Co to jest: alkohol cukrowy, zaliczany czasem do witamin grupy B
Jak to działa: producenci energy drinków utrzymują, że zwiększenie ilości inozytolu w organizmie powoduje, że wątroba wydajniej przetwarza tłuszcze, węglowodany i białka. "Gdy laboratoryjne szczury dostawały dietę ubogą w inozytol, ich wątroby zaczynały się otłuszczać - wyjaśnia dr Bernard Agranoff, profesor biochemii na University of Michigan, który poświęcił badaniu tej substancji 40 lat. - Nie znaczy to jednak, że dodatkowe dawki inozytolu skłonią wątrobę do aktywniejszej pracy, co zaowocuje zastrzykiem energii".
Witaminy z grupy B
Co to jest: niektóre ze składników odżywczych, które codziennie dostarczasz sobie podczas posiłków lub z preparatami multiwitaminowymi.
Jak to działa: zwalcza zmęczenie i poprawia koordynację ruchową - jak najbardziej, pod warunkiem jednak, że jesteś niedożywionym chłopcem z Afryki. "Nie ma żadnych dowodów, że dla normalnego, zdrowego faceta picie napojów z dodatkową ilością witamin z grupy B w jakikolwiek sposób wpłynie na podniesienie poziomu energii" - tłumaczy dr David Pearson, badacz ludzkiej wydolności z Ball State University.
WERDYKT NAUKOWCÓW. Wszystko wskazuje na to, że napoje energetyzujące to tylko gazowany substytut dla kawy. Ich przewaga nad filiżanką małej czarnej sprowadza się do tego, że kupując je, otrzymujesz gotowy produkt, który po otwarciu można natychmiast wypić. Jeśli potrzebujesz czegoś doraźnie pobudzającego i jesteś gotów zapłacić za coś, co smakiem niekiedy przypomina musujące lekarstwo - proszę bardzo. Ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby następnym razem napełnić kubek gorącą kawą z mlekiem.
Artykuł z "Runner's World" Lato 2007
Krzysztof Piekarz
