jabolcokk
KULTURYSTYKA I FITNESS- POKREWNE DYSCYPLINY
Bazą dla fitness jako dyscypliny sportowej z pewnością jest kulturystyka (body- building)- wyjątkowy sport, w którym prymat wiedzie wygląd sylwetki: duża ogólna masa mięśniowa, mięśnie odpowiednio wymodelowane, niski poziom tkanki tłuszczowej. Mowa tu oczywiście o kulturystyce wyczynowej.
Kulturystyka, podobnie jak fitness, to forma aktywności fizycznej, która w przeciwieństwie do wielu innych dyscyplin sportowych, jest dostępna dla wszystkich. Na siłowni ćwiczyć może każdy, niezależnie od wieku, płci, czy swojej aktualnej sprawności motorycznej. Ćwiczenia oporowe oddziaływają na organizm w sposób wszechstronny. Regularne treningi pomagają utrzymywać stałą, optymalna wagę ciała lub ją zmniejszyć (redukcja tkanki tłuszczowej), obniżyć ciśnienie krwi, zmniejszyć poziom szkodliwego cholesterolu LDL, a jednocześnie zwiększyć poziom cholesterolu HDL- jest to spowodowane redukcją tłuszczu oraz przyrostem chudej masy (mięśni). Trening oporowy ma również wpływ na przyrost nowych beleczek kostnych, co odgrywa znaczącą rolę w zapobieganiu osteoporozy. Kulturystyka i fitness to jednak nie tylko trening z obciążeniem, to również wysiłek wydolnościowy. Prawidłowo przeprowadzony trening powinien zawierać zarówno ćwiczenia siłowe, jak i aerobowe. Dokładniej jednak przedstawię walory treningu w siłowni w dalszym rozdziale.
Za prekursora kulturystyki uważa się Eugena Sandowa ( tak naprawdę nazywał się Frederick Muller i był synem burmistrza miasta Królewiec- dzisiejszego Kalingradu), który występował w pokazach cyrkowych w różnych krajach Europy na przełomie XIX i XX wieku. Wzbudzał on sensację wśród widowni nie tylko dzięki odtłuszczonej i atletycznej sylwetce, ale też dzięki swoim pokazom. Wszystkie występy rozpoczynał od kilkuminutowej demonstracji umięśnienia w różnych pozach. Sandow jako pierwszy zastosował w swoim treningu metodę serii i powtórzeń, a także ćwiczenia na rozwój poszczególnych grup mięśniowych. Innymi słowy był pierwszym człowiekiem, który świadomie uprawiał kulturystykę w dzisiejszym tego słowa znaczeniu.
Zanim przedstawię, jaki wpływ body- building wywarł na fitness, pragnę opisać początki i ideologię tej dyscypliny. Kulturystyka jako dyscyplina sportowa wyodrębniła się pod koniec lat 40tych w USA za sprawą Joe i Ben Weiderów, którzy w roku 1946 założyli Międzynarodową Federację Kulturystów (IFBB), zrzeszającą obecnie 174 kraje członkowskie, a dwa lata temu została tymczasowo uznana przez MKOI.
Przez wiele lat kulturystyka traktowana była wyłącznie jako męska dyscyplina sportowa.
Kiedy jednak kobiety przekonały się o nieocenionych korzyściach płynących z uprawiania ,,żelaznego sportu", zaczęły masowo uczęszczać na siłownię. Tak zrodziła się kobieca kulturystyka- dyscyplina , która jako pierwsza w dziejach sportu zachwyca się kobiecą muskulaturą. Czy jednak liczy się tu tylko muskulatura, jak sądzi wiele osób, nie mających wiele wspólnego z tym sportem? Wymogi na przestrzeni ciągle ulegają zmianom i ewoluują. Podstawowe wymagania dotyczą odpowiednio dużej masy mięśniowej, doskonałych proporcji sylwetki oraz maksymalnego odtłuszczenia. Oprócz tego zawodniczka wykonuje układ dowolny do muzyki, w którym prezentuje swoją sylwetkę. Układ ten również podlega ocenie sędziowskiej.
Od zeszłego roku zaczęto zwracać większą uwagę na to, by zawodniczki prezentowały się na scenie bardziej ,,kobieco“. Oczekuje się od nich poruszania z gracją, swobodnie, z wdziękiem. Kulturystka nadal. ma pozostać kobietą, powinna umieć ,,się sprzedać" na scenie. Nie wystarczy zatem przygotować się tylko od strony sylwetki.
Do Polski kulturystyka przedostała się za sprawą Stanisława Zakrzewskiego i jego magazynu ,,Sport dla Wszystkich", który zaczął się ukazywać w 1956 roku.
Konkurencję kobiet wprowadzono w roku 1986. Właśnie ten rok staje się przełomem w rozwoju polskiej kulturystyki. Polska jako pierwszy kraj z bloku państw socjalistycznych organizuje Mistrzostwa Europy, na których Polacy zdobywają medale. Następstwem sukcesu organizacyjnego i propagandowego tych Mistrzostw jest zgoda władz sportowych na założenie Polskiego Związku Kulturystyki i Trójboju Siłowego, do czego dochodzi w 1989 roku.
W 1996 roku IFBB wprowadza nowa konkurencję- FITNESS.
W Płońsku odbywają się pierwsze Mistrzostwa Europy Kobiet i Par w Kulturystyce i Kobiet w Fitness. Fitness stanowiło wspaniałą alternatywę dla pań, które nie chciały zbyt rozbudowywać swojej muskulatury, a jednocześnie pragnęły zaprezentować na scenie swoją wysoką sprawność fizyczną. Wiele kulturystek postanowiło spróbować swoich sił w nowej dyscyplinie, co jednak wiązało się ze zmianami w treningach i diecie. Musiały zredukować nieco masy mięśniowej oraz podjąć się zupełnie nowych treningów o charakterze gimnastyczno- akrobatycznym.
Kulturystyka niewątpliwie wytyczyła fitness drogę. W jednej i drugiej konkurencji bowiem mamy rundy sylwetkowe oraz programy dowolne. Inne natomiast są wymogi związane z kształtami sylwetki, wielkością i jakością umięśnienia. Podczas rundy sylwetkowej, zawodniczki wszystkie razem stoją na scenie i kolejno wykonują pozy obowiązkowe, mające na celu zaprezentowanie poszczególnych partii mięśniowych. Oceniane jest w pierwszej kolejności jakość umięśnienia- twardość mięśnia, separacja i unaczynienie, co uzależnione jest od poziomu odtłuszczenia i odwodnienia organizmu. Liczą się także proporcje sylwetki, odpowiednio duża masa mięśniowa dolnych partii w stosunku do górnych. Stanowi to również kryterium oceny sylwetki w fitness. Od fitnesek oczekuje się mniejszej masy mięśniowej i separacji, za to zwraca się szczególną uwagę na prezencję sceniczną. Skrajnie różnią się natomiast założenia programów dowolnych. Kulturystki wykonują dwuminutowy układ do muzyki, w którym zawarte są pozy obowiązkowe z rund sylwetkowych. Choć wrażenie sceniczne ma znaczenie, nie jest tak znaczące, jak w fitness, gdzie swoisty artyzm i wysoka sprawność fizyczna odgrywają rolę priorytetową. Oceniany jest strój, choreografia, gibkość, elementy siłowe, gimnastyczne, akrobatyczne, muzykalność i dynamika wykonania.
Bazą dla fitness jako dyscypliny sportowej z pewnością jest kulturystyka (body- building)- wyjątkowy sport, w którym prymat wiedzie wygląd sylwetki: duża ogólna masa mięśniowa, mięśnie odpowiednio wymodelowane, niski poziom tkanki tłuszczowej. Mowa tu oczywiście o kulturystyce wyczynowej.
Kulturystyka, podobnie jak fitness, to forma aktywności fizycznej, która w przeciwieństwie do wielu innych dyscyplin sportowych, jest dostępna dla wszystkich. Na siłowni ćwiczyć może każdy, niezależnie od wieku, płci, czy swojej aktualnej sprawności motorycznej. Ćwiczenia oporowe oddziaływają na organizm w sposób wszechstronny. Regularne treningi pomagają utrzymywać stałą, optymalna wagę ciała lub ją zmniejszyć (redukcja tkanki tłuszczowej), obniżyć ciśnienie krwi, zmniejszyć poziom szkodliwego cholesterolu LDL, a jednocześnie zwiększyć poziom cholesterolu HDL- jest to spowodowane redukcją tłuszczu oraz przyrostem chudej masy (mięśni). Trening oporowy ma również wpływ na przyrost nowych beleczek kostnych, co odgrywa znaczącą rolę w zapobieganiu osteoporozy. Kulturystyka i fitness to jednak nie tylko trening z obciążeniem, to również wysiłek wydolnościowy. Prawidłowo przeprowadzony trening powinien zawierać zarówno ćwiczenia siłowe, jak i aerobowe. Dokładniej jednak przedstawię walory treningu w siłowni w dalszym rozdziale.
Za prekursora kulturystyki uważa się Eugena Sandowa ( tak naprawdę nazywał się Frederick Muller i był synem burmistrza miasta Królewiec- dzisiejszego Kalingradu), który występował w pokazach cyrkowych w różnych krajach Europy na przełomie XIX i XX wieku. Wzbudzał on sensację wśród widowni nie tylko dzięki odtłuszczonej i atletycznej sylwetce, ale też dzięki swoim pokazom. Wszystkie występy rozpoczynał od kilkuminutowej demonstracji umięśnienia w różnych pozach. Sandow jako pierwszy zastosował w swoim treningu metodę serii i powtórzeń, a także ćwiczenia na rozwój poszczególnych grup mięśniowych. Innymi słowy był pierwszym człowiekiem, który świadomie uprawiał kulturystykę w dzisiejszym tego słowa znaczeniu.
Zanim przedstawię, jaki wpływ body- building wywarł na fitness, pragnę opisać początki i ideologię tej dyscypliny. Kulturystyka jako dyscyplina sportowa wyodrębniła się pod koniec lat 40tych w USA za sprawą Joe i Ben Weiderów, którzy w roku 1946 założyli Międzynarodową Federację Kulturystów (IFBB), zrzeszającą obecnie 174 kraje członkowskie, a dwa lata temu została tymczasowo uznana przez MKOI.
Przez wiele lat kulturystyka traktowana była wyłącznie jako męska dyscyplina sportowa.
Kiedy jednak kobiety przekonały się o nieocenionych korzyściach płynących z uprawiania ,,żelaznego sportu", zaczęły masowo uczęszczać na siłownię. Tak zrodziła się kobieca kulturystyka- dyscyplina , która jako pierwsza w dziejach sportu zachwyca się kobiecą muskulaturą. Czy jednak liczy się tu tylko muskulatura, jak sądzi wiele osób, nie mających wiele wspólnego z tym sportem? Wymogi na przestrzeni ciągle ulegają zmianom i ewoluują. Podstawowe wymagania dotyczą odpowiednio dużej masy mięśniowej, doskonałych proporcji sylwetki oraz maksymalnego odtłuszczenia. Oprócz tego zawodniczka wykonuje układ dowolny do muzyki, w którym prezentuje swoją sylwetkę. Układ ten również podlega ocenie sędziowskiej.
Od zeszłego roku zaczęto zwracać większą uwagę na to, by zawodniczki prezentowały się na scenie bardziej ,,kobieco“. Oczekuje się od nich poruszania z gracją, swobodnie, z wdziękiem. Kulturystka nadal. ma pozostać kobietą, powinna umieć ,,się sprzedać" na scenie. Nie wystarczy zatem przygotować się tylko od strony sylwetki.
Do Polski kulturystyka przedostała się za sprawą Stanisława Zakrzewskiego i jego magazynu ,,Sport dla Wszystkich", który zaczął się ukazywać w 1956 roku.
Konkurencję kobiet wprowadzono w roku 1986. Właśnie ten rok staje się przełomem w rozwoju polskiej kulturystyki. Polska jako pierwszy kraj z bloku państw socjalistycznych organizuje Mistrzostwa Europy, na których Polacy zdobywają medale. Następstwem sukcesu organizacyjnego i propagandowego tych Mistrzostw jest zgoda władz sportowych na założenie Polskiego Związku Kulturystyki i Trójboju Siłowego, do czego dochodzi w 1989 roku.
W 1996 roku IFBB wprowadza nowa konkurencję- FITNESS.
W Płońsku odbywają się pierwsze Mistrzostwa Europy Kobiet i Par w Kulturystyce i Kobiet w Fitness. Fitness stanowiło wspaniałą alternatywę dla pań, które nie chciały zbyt rozbudowywać swojej muskulatury, a jednocześnie pragnęły zaprezentować na scenie swoją wysoką sprawność fizyczną. Wiele kulturystek postanowiło spróbować swoich sił w nowej dyscyplinie, co jednak wiązało się ze zmianami w treningach i diecie. Musiały zredukować nieco masy mięśniowej oraz podjąć się zupełnie nowych treningów o charakterze gimnastyczno- akrobatycznym.
Kulturystyka niewątpliwie wytyczyła fitness drogę. W jednej i drugiej konkurencji bowiem mamy rundy sylwetkowe oraz programy dowolne. Inne natomiast są wymogi związane z kształtami sylwetki, wielkością i jakością umięśnienia. Podczas rundy sylwetkowej, zawodniczki wszystkie razem stoją na scenie i kolejno wykonują pozy obowiązkowe, mające na celu zaprezentowanie poszczególnych partii mięśniowych. Oceniane jest w pierwszej kolejności jakość umięśnienia- twardość mięśnia, separacja i unaczynienie, co uzależnione jest od poziomu odtłuszczenia i odwodnienia organizmu. Liczą się także proporcje sylwetki, odpowiednio duża masa mięśniowa dolnych partii w stosunku do górnych. Stanowi to również kryterium oceny sylwetki w fitness. Od fitnesek oczekuje się mniejszej masy mięśniowej i separacji, za to zwraca się szczególną uwagę na prezencję sceniczną. Skrajnie różnią się natomiast założenia programów dowolnych. Kulturystki wykonują dwuminutowy układ do muzyki, w którym zawarte są pozy obowiązkowe z rund sylwetkowych. Choć wrażenie sceniczne ma znaczenie, nie jest tak znaczące, jak w fitness, gdzie swoisty artyzm i wysoka sprawność fizyczna odgrywają rolę priorytetową. Oceniany jest strój, choreografia, gibkość, elementy siłowe, gimnastyczne, akrobatyczne, muzykalność i dynamika wykonania.
Krzysztof Piekarz
