Tlen jest konieczny dla organizmów aerobowych. Jest to sprawa jasna. Nie oznacza to jednak, że nie może być niebezpieczny.
Chodzi tu o reaktywne formy tlenu. W zakres pojęcia reaktywnych form tlenu wchodzą wolne rodniki tlenowe oraz połączenia tlenu nie będące rodnikami.
Wolne rodniki tlenowe reagują praktycznie z każdą napotkaną cząsteczką (dzięki niesmarowanemu elektronowi na ostatnik orbitalu) upośledzając jej funkcje.
Nie oznacza to jednak, że najlepiej aby reaktywnych form tlenu nie było (mogą pełnić określone role w organizmie). Ważne jest aby pomiędzy powstawaniem RFT (reaktywnych form tlenu) i działaniem systemu antyoksydacyjnego była równowaga.
Jej zaburzenie w stronę zwiększenia produkcji rodników zwane jest stresem oksydacyjnym.
Do czego może owy stres doprowadzić.
- Do nieprawidłowej ekspresji genów. Brzmi groźnie. I tak w rzeczywistości jest. RFT mogą doprowadzić do uszkodzeń DNA. Może to prowadzić do wszelakich mutacji i nowotworów a także blokować proces replikacji DNA. Markerem wolnorodnikowych uszkodzeń DNA jest xoguanina.
- Do utleniania lipidów. Konsekwencją są uszkodzenia błon komórkowych, których głównym składnikiem są fosfolipidy.
- Do utleniania białek. Prowadzić to może miedzy innymi do zaburzenia metabolizmu wapnia. Może dojść do zaburzenia metabolizmu innych jonów a także problemów w utrzymaniu ich gradientu.
- Starzenie się organizmu. RFT mają tu duży udział
Przedstawię teraz kilka wybranych przykładów RFT.
- Anionorodnik ponadtlenkowy. Jest regulatorem ciśnienia krwi. Kurczy naczynia krwionośne
- Tlenek azotu. Jest regulatorem ciśnienia krwi. Rozkurcza naczynia krwionośne.
Wykorzystanie: viagra (uwalnia ona tlenek azotu), preparaty sportowe (zwiększają syntezę NO·).
- Rodnik hydroksylowy. Niezwykle reaktywny. Dyfunduje na niewielkie odległości
- Rodnik wodoronadtlenkowy. Posiada większe powinowactwo do lipidów niż anionorodnik ponadtlenkowy, może inicjować peroksydację lipidów.
- Nadtlenek wodoru. Mimo iż jest utleniaczem to jego reakcje z substratami organicznymi są powolne.
A teraz czas przejść do źródeł RFT.
Egzogenne:
- Dieta
* Dieta bogata w tłuszcze
* Ksenobiotyki
- Zanieczyszczenia środowiskowe
* dym papierosowy
* Tlenek siarki (IV), Tlenek azotu (IV), NO·, Ozon, policykliczne węglowodory aromatyczne
* Zanieczyszczenia związane z wykonywanym zawodem: niektóre metale, np. Cu , Ni.
- Niektóre leki (np. z grupy adriamycyny)
- Promieniowanie
* Jonizujące
* UV
* mikrofale
Endogenne:
- Fosforylacja oksydacyjna w mitochondriach
- Dysmutaza ponadtlenkowa
- Oksydaza monoaminowa
- Oksydaza ksantynowa
- Oksydaza NADPH neutrofili
- Reakcja Dentona
- Synteza tlenku azotu(np. poprzez zwiększenie jej dzięki preparatom sportowym)
Choroby, w których etiopatogenezę postulowano RFT:
- Cukrzyca
- Nowotwory
- Miażdżyca
- Retinopatie
- Zaćma
- Zatrucie metalami ciężkimi
- Zespół Downa
- Choroba Keshan
- Zespół przyspieszonego starzenia
Należy pamiętać, iż każda tkankę może dopaść stres oksydacyjny.
Jeżeli artykuł się spodoba to napiszę jeszcze o antyoksydantach. Źródło - moja głowa , notatki , xerowki.
Kopiowanie tekstu zabronione
Zmieniony przez - psonic w dniu 2008-12-13 00:31:20