Dexak
Witam, pisze ten post bo niedawno gdzieś tu na forum spotkałem się pytaniem "co to jest błonnik?", a mysle że to każdy powinien wiedzieć, więc lecimy ;)
Błonnik pokarmowy (włókno pokarmowe) definiuje się jako roślinne wielocukry i ligniny, oporne na działanie enzymów trawiennych przewodu pokarmowego człowieka.
Błonnik pokarmowy - element strukturalny komórek roślinnych , mieszanina substancji o charakterze polisacharydowym ( celuloza , hemicelulozy ,pektyny , gumy , śluzy) i niepolisachrydowym (lignina) , generalnie nie podlega trawieniu i wchłanianiu , nie jest przyswajany i nie może być źródłem energii ; wywiera jednak wpływ na czynność uk. pokarmowego a pośrednio na procesy materii całego organizmu
Wyróżnia się 2 frakcje : włókna nierozpuszczalne w wodzie ( celuloza , hemicelulozy, lignina) oraz włókna rozpuszczalne w wodzie (pektyny, gumy, śluzy)
W jamie ustnej - pożywienie zawierające włókno wymaga dokładnego rozgryzienia , wzmożony wypływ śliny , wymywanie resztek pokarmu z zębów , rozcieńczenie cukrów - działanie przeciw próchnicze
Żołądek- zwiększenie treści pokarmowej , przedłużenie fazy wydzielania żołądka ( posiłek zjedzony wolno)
Jelita - zwiększenie treści pokarmowej zarówno przez wiązanie wody jak i zwiększone wydzielanie soków trawiennych , zwiększenie masy stolca , przyspieszony pasaż przez jelito ,mechaniczne drażnienie ściany jelita , pobudzenie ukrwienia - wpływ na perystaltykę jelit (włókna nierozp. w wodzie- celulozy , ligniny , hemicelulozy)
Celuloza i inne włókna nierozpuszczalne w wodzie:
łatwo wiążą się z wodą w przewodzie pokarmowym
zwiększają masę i objętość stolca
wzmagają perystaltykę jelit na drodze mechanicznego drażnienia śluzówki
przyspieszają pasaż jelitowy
Włókna rozp. w wodzie - np. pektyny - są rozkładane przez bakterie w okrężnicy do wodoru , metanu , CO2 i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, bakterie zawierają dużo wody , która nie jest wchłaniana , konsystencja luźniejsza , brak wpływu na masę stolca
Rozpuszczalne w wodzie frakcje błonnika pokarmowego pochodzące np. z nasion roślin strączkowych, warzyw, owoców, owsa i jęczmienia, tworzą żele w przewodzie pokarmowym, opóźniają opróżnianie żołądka i tworząc fizyczną barierę otaczającą węglowodany zwalniają działanie enzymów trawiennych i wchłanianie węglowodanów.
Pektyny:
- posiadają właściwości wiązania jonów metali ciężkich
- opóźniają pasaż treści pokarmowej
- wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu, trójglicerydów we krwi
- regulują stan flory bakteryjnej
- wpływają na gorsze wykorzystania energii i składników odżywczych pożywienia
mają właściwości żelujące
Działanie odtruwające - posiada wolne grupy karboksylowe , które wiążą związki toksyczne np. dwuwartościowe kationy (metale ciężkie)
Wpływ na sekrecję insuliny (zmniejsza , opóźnia)
Wpływ na gospodarkę lipidową - błonnik (głównie pektyny) wiąże kwasy żółciowe powodując zwiększone wydalanie ich z kałem , i w następstwie skierowanie cholesterolu do puli kwasów żółciowych. W ten sposób zmniejsza się ilość cholesterolu dostępnego do wbudowania w lipoproteiny
Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe ( powstające z rozkładu pektyn przez bakterie) inhibują HMG-CoA reduktazę biorącą udział w syntezie cholesterolu w wątrobie
Działanie przeciwnowotworowe.
Włókna roślinne mogą trwale wiązać substancje mutagenne i powodować ich wydalenie z kałem.
Błonnik w diecie ( włókna nierozpuszczalne w H2O) skraca czas pasażu jelitowego i czas ewentualnego kontaktu mutagenów ze ścianą jelita.
Zwiększając masę zawartości jelit rozcieńcza substancje rakotwórcze obecne w przewodzie pokarmowym.
Wg. zaleceń WHO należy dążyć do konsumpcji 20-40g błonnika dziennie
12g -przeciętna zawartość w społeczeństw uprzemysłowionych
45g kultury łowiecko-zbierackie
Niedobór błonnika prowadzi do zaparć ,miażdżycy , otyłości, kamicy żółciowej , uchyłkowatości jelita , polipów i nowotworów jelita grubego
Działanie antyodżywcze - działanie negatywne:
- Utrudnia wchłanianie metali niezbędnych: Fe, Ca, Zn.
- Obniża wykorzystanie białka
- zmniejsza zdolność przyswajania witamin
- zbyt długie przebywanie w żołądku - pobudzanie wydzielania soku żołądkowego.
źródło: tekst oparty na notatkach z zajęć z żywienia.
pozdrawiam
Błonnik pokarmowy (włókno pokarmowe) definiuje się jako roślinne wielocukry i ligniny, oporne na działanie enzymów trawiennych przewodu pokarmowego człowieka.
Błonnik pokarmowy - element strukturalny komórek roślinnych , mieszanina substancji o charakterze polisacharydowym ( celuloza , hemicelulozy ,pektyny , gumy , śluzy) i niepolisachrydowym (lignina) , generalnie nie podlega trawieniu i wchłanianiu , nie jest przyswajany i nie może być źródłem energii ; wywiera jednak wpływ na czynność uk. pokarmowego a pośrednio na procesy materii całego organizmu
Wyróżnia się 2 frakcje : włókna nierozpuszczalne w wodzie ( celuloza , hemicelulozy, lignina) oraz włókna rozpuszczalne w wodzie (pektyny, gumy, śluzy)
W jamie ustnej - pożywienie zawierające włókno wymaga dokładnego rozgryzienia , wzmożony wypływ śliny , wymywanie resztek pokarmu z zębów , rozcieńczenie cukrów - działanie przeciw próchnicze
Żołądek- zwiększenie treści pokarmowej , przedłużenie fazy wydzielania żołądka ( posiłek zjedzony wolno)
Jelita - zwiększenie treści pokarmowej zarówno przez wiązanie wody jak i zwiększone wydzielanie soków trawiennych , zwiększenie masy stolca , przyspieszony pasaż przez jelito ,mechaniczne drażnienie ściany jelita , pobudzenie ukrwienia - wpływ na perystaltykę jelit (włókna nierozp. w wodzie- celulozy , ligniny , hemicelulozy)
Celuloza i inne włókna nierozpuszczalne w wodzie:
łatwo wiążą się z wodą w przewodzie pokarmowym
zwiększają masę i objętość stolca
wzmagają perystaltykę jelit na drodze mechanicznego drażnienia śluzówki
przyspieszają pasaż jelitowy
Włókna rozp. w wodzie - np. pektyny - są rozkładane przez bakterie w okrężnicy do wodoru , metanu , CO2 i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, bakterie zawierają dużo wody , która nie jest wchłaniana , konsystencja luźniejsza , brak wpływu na masę stolca
Rozpuszczalne w wodzie frakcje błonnika pokarmowego pochodzące np. z nasion roślin strączkowych, warzyw, owoców, owsa i jęczmienia, tworzą żele w przewodzie pokarmowym, opóźniają opróżnianie żołądka i tworząc fizyczną barierę otaczającą węglowodany zwalniają działanie enzymów trawiennych i wchłanianie węglowodanów.
Pektyny:
- posiadają właściwości wiązania jonów metali ciężkich
- opóźniają pasaż treści pokarmowej
- wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu, trójglicerydów we krwi
- regulują stan flory bakteryjnej
- wpływają na gorsze wykorzystania energii i składników odżywczych pożywienia
mają właściwości żelujące
Działanie odtruwające - posiada wolne grupy karboksylowe , które wiążą związki toksyczne np. dwuwartościowe kationy (metale ciężkie)
Wpływ na sekrecję insuliny (zmniejsza , opóźnia)
Wpływ na gospodarkę lipidową - błonnik (głównie pektyny) wiąże kwasy żółciowe powodując zwiększone wydalanie ich z kałem , i w następstwie skierowanie cholesterolu do puli kwasów żółciowych. W ten sposób zmniejsza się ilość cholesterolu dostępnego do wbudowania w lipoproteiny
Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe ( powstające z rozkładu pektyn przez bakterie) inhibują HMG-CoA reduktazę biorącą udział w syntezie cholesterolu w wątrobie
Działanie przeciwnowotworowe.
Włókna roślinne mogą trwale wiązać substancje mutagenne i powodować ich wydalenie z kałem.
Błonnik w diecie ( włókna nierozpuszczalne w H2O) skraca czas pasażu jelitowego i czas ewentualnego kontaktu mutagenów ze ścianą jelita.
Zwiększając masę zawartości jelit rozcieńcza substancje rakotwórcze obecne w przewodzie pokarmowym.
Wg. zaleceń WHO należy dążyć do konsumpcji 20-40g błonnika dziennie
12g -przeciętna zawartość w społeczeństw uprzemysłowionych
45g kultury łowiecko-zbierackie
Niedobór błonnika prowadzi do zaparć ,miażdżycy , otyłości, kamicy żółciowej , uchyłkowatości jelita , polipów i nowotworów jelita grubego
Działanie antyodżywcze - działanie negatywne:
- Utrudnia wchłanianie metali niezbędnych: Fe, Ca, Zn.
- Obniża wykorzystanie białka
- zmniejsza zdolność przyswajania witamin
- zbyt długie przebywanie w żołądku - pobudzanie wydzielania soku żołądkowego.
źródło: tekst oparty na notatkach z zajęć z żywienia.
pozdrawiam
Chłop potęgą jest i basta.
Krzysztof Piekarz
lucky210
Zuper
Hihihehe
