jabolcokk
Z pewnością zaskoczę Was faktem, że aktualne wytyczne światowych i polskich ekspertów dotyczące dziennego zapotrzebowania na białko dla zdrowego dorosłego człowieka są zadziwiająco niskie - 0,8-1,0 g/kg należnej masy ciała/24h. Co gorsze nikt nie porusza kwestii zapotrzebowania na konkretne aminokwasy takie jak leucyna, glutamina, tyrozyna czy też arginina, które, obok uczestniczenia w budowaniu białek ustrojowych, pełnią kluczowe funkcje metaboliczne w organizmie - o ile dostarczy się je w odpowiednio dużej ilości. Nie można wszystkich aminokwasów wrzucać do wspólnego worka i twierdzić, że są jedynie cegłami do budowy białek! Dla przykładu, w przeciwieństwie do leucyny, jedyną funkcją lizyny jest tworzenie łańcucha białkowego. Zatem cała jej spożyta ilość zostanie spożytkowana na wytworzenie białek strukturalnych a ewentualny nadmiar ulegnie przeobrażeniu do zbędnych produktów przemiany materii. Natomiast w przypadku leucyny każda jej nadwyżka spełni pragnienie kulturysty czyli pobudzi mechanizmy wzrostu masy mięśniowej. W toku ewolucji naszego gatunku natura wyposażyła człowieka w takie mechanizmy regulacyjne aby w trakcie okresu głodu i niedostatku pokarmu był w stanie maksymalnie oszczędzać rezerwy energetyczne i białkowe ustroju. Innymi słowy jeśli zapewnimy naszemu organizmowi odpowiednią ilość kalorii w postaci węglowodanów i tłuszczów to zapotrzebowanie na białko w rzeczywistości będzie niewielkie, szczególnie w sytuacji kiedy to spożyte białko będzie charakteryzowało się wysoką wartością biologiczną (skład aminokwasów egzogennych). Jednakże zastanówmy się czy minimalne zapotrzebowanie jest jednocześnie optymalnym zapotrzebowaniem dla człowieka, które to przyniesie nam idealną sylwetkę, sprawność fizyczną a także maksymalne zdrowie i dobre samopoczucie? Poza tym nie żyjemy w okresie paleolitu i nie musimy obawiać się niedostatku pożywienia. Zatem przestawmy tryb oszczędzania na tryb budowy przeogromnej siły i masy mięśniowej. Naukowcy są pewni, że optymalne zapotrzebowanie na białko i poszczególne aminokwasy jest znacznie wyższe. Niestety nadal pokutuje dogmat minimalnego zapotrzebowania na białko, który zabezpiecza jedynie organizm przed jego jawnym niedoborem. W tym artykule postaram się zwrócić szczególną uwagę na wyjątkowo ważną i unikatową rolę jaką pełnią aminokwasy BCAA, głównie leucyna, w metabolizmie Waszych mięśni
BCAA - koniec bycia wyłącznie cegłą do budowy białek!!!!
BCAA - już nie „cegła" do budowy białek! Zadziwiający jest fakt, że aż 20% aminokwasów pochodzących z białek pokarmowych, a należą do nich głownie aminokwasy BCAA, nie jest metabolizowanych w wątrobie tylko w mięśniach co może oznaczać, że pełnią one unikatową rolę w zachowaniu sprawności i funkcji naszych mięśni. Pokrótce i w najbardziej przystępny sposób omówię teraz rolę BCAA w organizmie. Jednakże już na samym początku muszę zaznaczyć, że organizm ustalił pewną hierarchię funkcji aminokwasów BCAA i uzależnia ją od ich spożytych i wchłoniętych z pokarmu ilości. Obrazowo mówiąc w pierwszej kolejności leucyna, izoleucyna i walina będą zużywane jako materiał do budowy białek a cała reszta, która pozostanie w komórce będzie mogła pełnić swoją dodatkową rolę metaboliczną. Szeroki zakres funkcji fizjologicznych jaką pełni leucyna wraz z pozostałymi BCAA w metabolizmie mięśni a także pośrednio i bezpośrednio całego organizmu obejmuje:
fundamentalna rola w budowie białek
ustrojowych, szczególnie mięśniowych,
cząsteczka sygnałowa, informująca
komórki mięśniowe o rozpoczęciu syntezy
nowych białek (mechanizm zależny od
insuliny) - niezbędna w szybkiej naprawie
mikrourazów włókien mięśniowych po
wysiłku fizycznym,
„odbarczenie" zmęczonych i zakwaszonych
mięśni poprzez syntezę alaniny z ubocznych
produktów spalania glukozy - dalszy
rozkład alaniny zachodzi już w wątrobie,
która to produkuje z niej glukozę,
efektywne źródło energii dla pracujących
mięśni a tym samym oszczędzanie rezerw
glikogenu mięśniowego,
zahamowanie rozpadu już istniejących białek
- działanie antykataboliczne,
regulacja poziomu glukozy we krwi poprzez
wpływ na procesy syntezy glukozy przez
wątrobę,
ograniczenie i opóźnienie pojawienia się
subiektywnego uczucia zmęczenia i zniechęcenia
długotrwałym wysiłkiem fizycznym
poprzez regulację przenikania tryptofanu
do naszego mózgu i syntezy serotoniny,
synteza glutaminianu i glutaminy - pośrednio
wzmocnienie układu odpornościowego
(glutamina) oraz zwiększenie ochrony
przed wolnymi rodnikami (glutaminian -
glutation).
Bardzo interesującą cechą leucyny - „dwa w jednym" - jest jej rola w sterowaniu gromadzeniem i zużywaniem zmagazynowanej w naszym organizmie energii. Jak już pisałem leucyna pobudza bardzo energochłonne procesy syntezy białek w mięśniach a idealnym źródłem, systematycznie uwalnianej energii będą kwasy tłuszczowe. Zatem, obrazowo mówiąc, tkanka tłuszczowa będzie ulegać redukcji, aby zapewnić dowóz surowca energetycznego do fabryk naszych stale powiększających się mięśni (to wszystko zachodzi w fazie regeneracyjnej!). Podsumowując: aminokwasy rozgałęzione sprawiają, że nasze mięśnie rozwijają się i regenerują znacznie szybciej, pozwalają zachować beztłuszczową masę mięśniową podczas odchudzania i jednocześnie przyspieszają ten proces, kontrolują poziom glukozy we krwi, a także zapobiegają zmęczeniu i spadkowi wydolności psychoruchowej. Jak
widać aminokwasy BCAA powinny stanowić
fundament każdej suplementacji dietetycznej
przez przedstawicieli sportów siłowych i kulturystów.
Ponadto będą one idealnym uzupełnieniem
diety w trakcie stosowania restrykcji
kalorycznej (w celu zachowania masy mięśniowej),
odbywania długotrwałych wysiłków
aerobowych oraz zawodów długodystansowych
takich jak np.: kolarstwo, triatlon czy
biegi przełajowe.
ABC dla BCAA czyli...jak skłonić mięśnie do wzrostu
Mając już tak szeroką wiedzę na temat roli jaką pełnią aminokwasy BCAA w naszym organizmie spróbujmy skomponować suplement, którego skład pokieruje nasz metabolizm w stronę budowy masy i siły mięśniowej. Przepis na taką anaboliczną pigułkę powinien przede wszystkim uwzględniać całkowitą ilość aminokwasów BCAA w jednej porcji produktu, zawartość leucyny oraz optymalne proporcje pomiędzy poszczególnymi aminokwasami. Pamiętajcie, że skuteczność spożytych aminokwasów BCAA zależy głównie od ich odpowiednio dużej ilości - kilka gramów w jednej porcji suplementu z pewnością wystarczy. Oczywiście najlepszy produkt powinien zawierać jak najwięcej leucyny w optymalnej proporcji do pozostałych aminokwasów: izoleucyny i waliny. Ostatnie doniesienia mówią, że optimum to 2:1:1. Dodatek alaniny w sprytny sposób oszuka nasz organizm i spowoduje ograniczenie zużycia aminokwasów BCAA do syntezy alaniny w trakcie metabolizmu glukozy. Efektem tej manipulacji będzie wzrost wewnątrzkomórkowej puli aminokwasów BCAA, które spotęgują anabolizm w komórkach mięśniowych. Wspomniałem już, że sygnał rozpoczęcia syntezy nowych białek zależy zarówno od leucyny
jak i insuliny. Zatem rozsądne wydaje się być zastosowania substancji, które w organizmie będą naśladować działanie insuliny, przez co mogą „wtłaczać" aminokwasy do komórek mięśniowych i uruchamiać maszynerię syntezy białek. Takim właśnie insulinomimetykiem jest D-Pinitol, który bez potrzeby wchłaniania dodatkowych kalorii z węglowodanów, będzie pobudzał te same tory metaboliczne
co insulina. Ktoś może zadać pytanie
- po co stosować D-Pinitol skoro można łatwo i skutecznie stymulować wydzielanie insuliny za pomocą dekstrozy. Oczywiście jest to jakieś rozwiązanie insulinowego problemu aczkolwiek pamiętajcie, że przy jednoczesnym wysokim stężeniu we krwi insuliny, cukrów i kwasów tłuszczowych nasz organizm w łatwy sposób gromadzi tłuszcz i ma ogromny problem z jego spaleniem w trakcie wysiłku fizycznego. „Kropką nad i" naszego preparatu będzie zastosowanie substancji zwiększających poziom hormonów anabolicznych w organizmie. Saponiny steroidowe Fenugreek, uznane od wielu lat za bardzo skuteczne boostery testosteronu, podnoszą stężenie „wolnego", nie związanego z białkami testosteronu, który jest naturalnym męskim stymulatorem wzrostu masy mięśniowej i jednocześnie reduktorem tkanki tłuszczowej. Z uwagi na fakt zalania naszego rynku ogromem przeróżnych i mało skutecznych suplementów i odżywek uczulam światłego i przezornego czytelnika aby baczniej przyglądał się etykietom i analizował je pod kontem zawartości leucyny, proporcji pomiędzy aminokwasami i zawartości funkcjonalnych dodatków, które zwiększają skuteczność preparatu.
Życzę samych trafnych wyborów
art. Tomasz Woźniak
biochemik, dietetyk sportowy
Zmieniony przez - jabolcokk w dniu 2009-11-03 00:39:47
Krzysztof Piekarz
