Zbyt niskie ciśnienie
artykuł lek. med. Ewy Klamczyńskiej
Jeżeli ciśnienie tętnicze krwi spada poniżej 100/60 mm Hg (dolna granica prawidłowego ciśnienia), uznaje się je za hipotonię, czyli niedociśnienie tętnicze.
Problem hipotonii dotyczy około 1-2% dorosłego społeczeństwa. Tym samym częściej mówi się o nim wśród chorych niż pisze w podręcznikach medycznych, a wielu badaczy nie wyodrębnia nawet hipotonii jako odrębnej jednostki chorobowej.
Rozróżnia się niedociśnienie tętnicze samoistne (pierwotne), ortostatyczne i wtórne.
Niedociśnienie pierwotne
O samoistnym, czyli pierwotnym niedociśnieniu mówimy wówczas, gdy przewlekle utrzymują się niskie wartości ciśnienia tętniczego krwi, których przyczyny nie udaje się ustalić. Jest to najczęstsza postać niedociśnienia.
Niedociśnienie pierwotne dotyczy zwykle osób w okresie dojrzewania i w wieku średnim oraz młodych kobiet o leptosomicznej budowie ciała (szczupłe, wysokie). Często występuje rodzinnie, a czynnikami sprzyjającymi jest mała aktywność ruchowa i stres.
Niedociśnienie ortostatyczne
Hipotonia ortostatyczna to nagły spadek ciśnienia u osób z prawidłowym ciśnieniem lub nawet nadciśnieniem tętniczym, występujący wskutek szybkiego przejścia z pozycji leżącej do stojącej lub przy dłuższym staniu. U tych pacjentów dochodzi do zaburzeń regulacji krążenia przy zmianie pozycji ciała. Krew gromadzi się w kończynach dolnych i obszarze trzewnym, co prowadzi do zmniejszonego jej odpływu w kierunku serca, zmniejszenia objętości krwi tłoczonej przez mięsień serca w ciągu minuty i w konsekwencji do nagłego spadku ciśnienia.
Niedociśnienie wtórne
Jest objawem innej, często przewlekłej choroby. Istnieje wiele schorzeń, które mogą się objawiać hipotonią. Wśród najczęstszych przyczyn wtórnego niedociśnienia należy wymienić:
niewydolność krążenia,
zaburzenie rytmu serca dające zmniejszenie objętości krwi tłoczonej przez mięsień serca w ciągu minuty i w rezultacie obniżenie ciśnienia tętniczego,
zwężenie aorty,
zmniejszenie objętości krwi krążącej, np. przy odwodnieniu, przy istotnych krwawieniach,
przyjmowanie leków działających hipotensyjnie, np. nitratów, leków przeciwnadciśnieniowych, antyarytmicznych, psychotropowych, odwadniających czy stosowanych w chorobie Parkinsona,
neuropatię autonomiczną (uszkodzenie wegetatywnego układu nerwowego) - pierwotną (bardzo rzadką) i wtórną, np. w przebiegu cukrzycy,
zaburzenie hormonalne, np. niedoczynność kory nadnerczy, niedoczynność przedniego płata przysadki mózgowej,
niedociśnienie infekcyjno-toksyczne stwierdzane w następstwie chorób infekcyjnych,
immobilizacją (unieruchomienie w łóżku) przy długotrwałej obłożnej chorobie.
W przypadku niedociśnienia wtórnego postępowanie terapeutyczne jest zależne od przyczyny lub choroby podstawowej.
Metody diagnozy
Po wykluczeniu wtórnej przyczyny niedociśnienia na podstawie rozmowy z pacjentem (badanie podmiotowe), osłuchania, oglądania (badanie przedmiotowe) i badań dodatkowych pozostaje nam zróżnicować, czy jest to hipotonia samoistna czy ortostatyczna.
Pomogą tu regularne pomiary ciśnienia tętniczego krwi oraz całodobowe monitorowanie ciśnienia tętniczego, tzw. Holter ciśnieniowy. Metoda ta pozwala precyzyjnie określić wartości ciśnienia tętniczego krwi nie tylko w ciągu dnia, ale także w nocy. Na podstawie tego badania możemy wykluczyć niedociśnienie ortostatyczne i rozpoznać hipotonię samoistną.
Jak się objawia?
Niskim wartościom ciśnienia tętniczego towarzyszą z reguły objawy kliniczne, które zmuszają do wizyty u lekarza. Dolegliwości, które występują przy hipotonii to najczęściej:
-zwiększona senność
-osłabienie
-zmniejszona wydolność fizyczna
-szybka męczliwość
-zaburzenia koncentracji
-bóle głowy
-szum w uszach
-zwroty głowy i
mroczki przed oczami
-nastroje depresyjne
-wewnętrzny niepokój
-ziębnięcie rąk i stóp.
Niskie ciśnienie nie jest samo w sobie wskazaniem do leczenia, lecz dolegliwości z nim związane i pogorszenie jakości życia kwalifikuje do terapii.
Jak sobie pomóc?
Główny nacisk w łagodzeniu niedociśnienia tętniczego samoistnego kładzie się na postępowanie niefarmakologiczne:
-zapewnienie odpowiedniej podaży płynów w ciągu doby (ok. 2-2,5 litra na dobę);
-zwiększone spożycie soli w diecie;
-unikanie obfitych posiłków;
-zwiększenie aktywności fizycznej - wskazane uprawianie czynnego sportu, np. pływania, dużo ruchu na świeżym powietrzu; spanie z górną połową ciała uniesioną o ok. 20o, co powoduje zmniejszenie diurezy nocnej (ilości moczu oddawanego w nocy) i zapobiega hipotonii w godzinach porannych,
-masaże i hydroterapia.
W terapii niedociśnienia, zwłaszcza u osób z obrzękami podudzi, można stosować pończochy lub skarpety uciskowe, które poprawiają krążenie żylne.
Spożywanie kawy może dać efekt korzystny (byle nie w nadmiarze - organizm przyzwyczaja się do kofeiny i działa ona mniej pobudzająco), ale picie alkoholu jest w tych przypadkach przeciwwskazane.
Kiedy lekarstwa?
Leczenie farmakologiczne rozpoczynamy dopiero wówczas, gdy zawodzą metody niefarmakologiczne. Mamy tu, niestety, skromne możliwości terapeutyczne. Wykorzystywane są pochodne dihydroergotaminy, np. Dihydroergotamina i sympatykomimetyki, np. Effortil, Gutron. W wybranych przypadkach stosuje się mineralokortykoidy. Jednakże leczenie i dobór leków pozostawmy lekarzom.
Jak pomóc przy nagłych omdleniach?
Przy nagłych omdleniach, które mogą często pojawiać się u osób z hipotonią, należy ułożyć pacjenta płasko i unieść jego kończyny dolne do góry, co zwiększa napływ krwi do serca i podnosi ciśnienie.
Rokowanie w samoistnym niedociśnieniu tętniczym jest dobre. Utrzymujące się stale niskie wartości ciśnienia tętniczego nie zagrażają życiu, chociaż mogą dawać pogorszenie jego jakości. Trzeba tu stwierdzić, że średnia długość życia osoby z hipotonią jest większa niż u chorego z nadciśnieniem, a dolegliwości, które towarzyszą niedociśnieniu, zmniejszają się wraz z wiekiem.
"Żyjmy dłużej" 5 (maj) 2001
« poprzedni artykuł następny artykuł »
WSTECZ
Fitness Klub Fit In
©2009 Zabrze
Gi
krzyysiek
Krzysztof Piekarz
hunter007
rywon21
TYMIAN133
QLAMA
