tredi2
Wklejam artykuł dotyczący prostaty, gdyż pewnie wielu z was zadawało sobie pytanie, czy aby moja prostata nie dostała troszkę w kość na cyklu. Dobra profilaktyką wydaje mi się zrobienie badania poziomu PSA we krwi, to koszt ok 37zl a można spać spokojniej (tak mi się wydaje:)
(...)Co to jest PSA?
PSA jest skrótem od angielskiej nazwy "Prostate Specific Antigen", a więc "antygen swoisty dla prostaty". Antygen ten jest użytecznym narzędziem dla wczesnego wykrywania raka gruczołu krokowego.
PSA jest substancją produkowaną przez komórki gruczołów stercza (prostaty), zaś wykryty został w roku 1970 właśnie w tkance gruczołu krokowego. Wywiera on działanie powodujące upłynnienie nasienia W roku 1971 wykazano obecność PSA w nasieniu, w roku 1979 wyizolowano czystą postać PSA z tkanki prostaty, zaś w roku 1980 wykryto obecność PSA w surowicy krwi i dokonano pomiaru jego stężenia. Od połowy lat 80-tych ubiegłego wieku PSA został szeroko zastosowany w praktyce klinicznej jako marker raka prostaty. Jego fizjologiczne wysokie stężenie w tkance prostaty powoduje, że uznaje się go w praktyce za antygen swoisty dla tego narządu.
W tkance zdrowego gruczołu krokowego PSA jest wydzielany do światła przewodów gruczołowych i przechodzi do nasienia gdzie osiąga wysokie stężenie - od 0,5 do 5 000 000 ng/ml. U zdrowych mężczyzn przedostaje się do krwiobiegu jedynie w ilościach śladowych.
Komórki raka gruczołu krokowego uwalniają PSA do krwi znacznie łatwiej niż niezmienione chorobowo komórki prostaty. Wzrost stężenia tego antygenu we krwi nasuwa podejrzenie nowotworu. Jednak wiadomo, że jest to antygen swoisty dla tkanki prostaty, a nie dla raka prostaty. Okazuje się bowiem, że zwiększenie stężenia PSA we krwi występuje u około 20% mężczyzn nie mających raka, zaś u około 30% chorych na ten nowotwór poziom PSA we krwi nie jest podwyższony.
PSA jest bez wątpienia najważniejszym markerem raka prostaty, a jego odkrycie powodowało znaczny postęp w diagnostyce, leczeniu i monitorowaniu tej choroby.
Kiedy należy wykonać badanie PSA?
Przyjęto zasadę, że każdy mężczyzna po ukończeniu 50. roku życia powinien raz w roku mieć oznaczony poziom (stężenie) PSA w surowicy krwi. Jeśli w najbliższej rodzinie pacjenta (ojciec, bracia) stwierdzono występowanie raka prostaty badanie to należy wykonywać już od 40. roku życia.
Jaki jest prawidłowy poziom PSA we krwi?
Standardowy zakres prawidłowego stężenia PSA w surowicy krwi wynosi od 0,0 do 4,0 ng/ml.
Przekroczenie wartości maksymalnej, zwanej "wartością odcięcia" może budzić u pacjenta i lekarza obawę istnienia nowotworu prostaty i zazwyczaj jest wskazaniem do dalszej diagnostyki w tym kierunku (biopsja stercza).
Jakie czynniki wpływają na stężenie PSA we krwi?
W warunkach prawidłowych, fizjologicznych poziom PSA we krwi zależny jest od:
hormonów płciowych męskich (androgenów) - produkcja i wydzielanie PSA znajduje się pod kontrolą tych hormonów,
wieku - stężenie PSA rośnie wraz z wiekiem i u mężczyzn zdrowych wzrasta o 0,04 ng/ml w ciągu roku,
objętości stercza - na każdy cm3 tkanki gruczołu krokowego notuje się wzrost poziomu PSA o 4%,
rasy - Afro-amerykanie mają wyższe stężenie PSA niż mężczyźni rasy białej,
ejakulacji - powoduje ona wzrost poziomu PSA we krwi, co może być przyczyną błędnych wyników tego badania. Zaleca się wykonywanie badania PSA po okresie 48 godzin wstrzemięźliwości seksualnej.
W warunkach patologicznych podwyższenie poziomu PSA spowodowane jest uszkodzeniem komórek prostaty, co sprzyja ułatwionemu przenikaniu antygenu do krwi. W sytuacji takiej wzrost stężenia PSA w surowicy może świadczyć o toczącym się w sterczu procesie chorobowym. Najważniejszymi chorobami powodującymi wzrost stężenia PSA w surowicy są:
rak stercza,
łagodny rozrost prostaty oraz
zapalenie gruczołu krokowego1,
W jakich jeszcze sytuacjach możemy obserwować wzrost poziomu PSA?
Przejściowy wzrost PSA we krwi może być spowodowany mechanicznym
podrażnieniem prostaty. Dochodzi do niego np. w wyniku obecności cewnika wprowadzonego do pęcherza lub też stosowania szeregu manipulacji i procedur medycznych, takich jak:
cystoskopia (wziernikowanie pęcherza),
ultrasonografia przezodbytnicza (TRUS),
biopsja (pobranie wycinka tkankowego) z gruczołu krokowego,
przezcewkowe zabiegi na prostacie (elektroresekcja gruczolaka stercza - TURP) i pęcherzu (elektroresekcja guza pęcherza - TURB),
masaż gruczołu krokowego, przy czym badanie stercza przez odbytnicę (badanie per rectum) nie powoduje znaczącego wzrostu PSA.
Kiedy dochodzi do spadku poziomu PSA?
Najczęściej zdarza się to w wyniku leczenia raka prostaty, a więc:
- po chirurgicznym wycięciu prostaty z guzem nowotworowym (prostatektomia radykalna),
po radioterapii raka prostaty oraz
w trakcie hormonoterapii nowotworu.
Do obniżenia się poziomu PSA dochodzi też w trakcie leczenia gruczolaka stercza lekami zmieniającymi środowisko hormonalne stercza, a mianowicie pochodnymi finasterydu. Po 5 - 6 miesiącach stosowania kuracji spadek PSA wynosi około 50% wartości "wyjściowej".
Co jeszcze warto wiedzieć o teście PSA?
Jak wspomniano, prawidłowa wartość poziomu PSA waha się od 0 do 4 ng/ml. Jednakże wykazano, że poziom PSA w surowicy zdrowych mężczyzn wynosi
0,0 - 4,0 ng/ml - u 100% zdrowych mężczyzn w wieku poniżej 40 lat i u 97% zdrowych mężczyzn powyżej 40 r. ż.,
4,0 - 10,0 ng/ml - u 3% zdrowych mężczyzn powyżej 40 r. ż.
Widać z tego, że najtrudniej jest interpretować wzrost poziomu PSA w przedziale od 4,0 do 10,0 ng/ml. W granicach tych mniejsza jest czułość i swoistość testu PSA. Wielu lekarzy nazywa ten zakres "szarą strefą" badania.
Dla poprawy powyższej sytuacji oraz w celu wzbogacenia informacji, jakie można uzyskać na podstawie tego testu, stosuje się metody zwiększające użyteczność kliniczną badania PSA. Należą do nich normy PSA zależne od:
objętości prostaty (PSA density - PSAD) - iloraz stężenia całkowitego PSA i objętości stercza w badaniu USG,
wieku pacjenta (age specific PSA - asPSA),
funkcji czasu (PSA velocity - PSAv). Oznaczenie tempa wzrostu PSA w określonym czasie,
współczynnika-ilorazu stężenia tzw. frakcji wolnej PSA (free PSA - f-PSA) do stężenia całkowitego PSA (total PSA - t-PSA)
Wprowadzenie powyższych oznaczeń do codziennej praktyki klinicznej ma podnieść wartość próby, umożliwić bardziej wszechstronne i dokładne wykorzystanie testu PSA dla wykrywania nowotworu prostaty we wczesnej jego fazie, a tym samym dać szanse na całkowite wyleczenie choroby(...)
Mi wyszło 0.693 ng/ml na metce, enanie i dece, mimo że odczuwam drobne dolegliwosci z oddawaniem moczu np. częstomocz , również w nocy, ale wynik wskazuje, że raczej jest ok, więc lecę dalej z koksem:)
Pozdrawiam
(...)Co to jest PSA?
PSA jest skrótem od angielskiej nazwy "Prostate Specific Antigen", a więc "antygen swoisty dla prostaty". Antygen ten jest użytecznym narzędziem dla wczesnego wykrywania raka gruczołu krokowego.
PSA jest substancją produkowaną przez komórki gruczołów stercza (prostaty), zaś wykryty został w roku 1970 właśnie w tkance gruczołu krokowego. Wywiera on działanie powodujące upłynnienie nasienia W roku 1971 wykazano obecność PSA w nasieniu, w roku 1979 wyizolowano czystą postać PSA z tkanki prostaty, zaś w roku 1980 wykryto obecność PSA w surowicy krwi i dokonano pomiaru jego stężenia. Od połowy lat 80-tych ubiegłego wieku PSA został szeroko zastosowany w praktyce klinicznej jako marker raka prostaty. Jego fizjologiczne wysokie stężenie w tkance prostaty powoduje, że uznaje się go w praktyce za antygen swoisty dla tego narządu.
W tkance zdrowego gruczołu krokowego PSA jest wydzielany do światła przewodów gruczołowych i przechodzi do nasienia gdzie osiąga wysokie stężenie - od 0,5 do 5 000 000 ng/ml. U zdrowych mężczyzn przedostaje się do krwiobiegu jedynie w ilościach śladowych.
Komórki raka gruczołu krokowego uwalniają PSA do krwi znacznie łatwiej niż niezmienione chorobowo komórki prostaty. Wzrost stężenia tego antygenu we krwi nasuwa podejrzenie nowotworu. Jednak wiadomo, że jest to antygen swoisty dla tkanki prostaty, a nie dla raka prostaty. Okazuje się bowiem, że zwiększenie stężenia PSA we krwi występuje u około 20% mężczyzn nie mających raka, zaś u około 30% chorych na ten nowotwór poziom PSA we krwi nie jest podwyższony.
PSA jest bez wątpienia najważniejszym markerem raka prostaty, a jego odkrycie powodowało znaczny postęp w diagnostyce, leczeniu i monitorowaniu tej choroby.
Kiedy należy wykonać badanie PSA?
Przyjęto zasadę, że każdy mężczyzna po ukończeniu 50. roku życia powinien raz w roku mieć oznaczony poziom (stężenie) PSA w surowicy krwi. Jeśli w najbliższej rodzinie pacjenta (ojciec, bracia) stwierdzono występowanie raka prostaty badanie to należy wykonywać już od 40. roku życia.
Jaki jest prawidłowy poziom PSA we krwi?
Standardowy zakres prawidłowego stężenia PSA w surowicy krwi wynosi od 0,0 do 4,0 ng/ml.
Przekroczenie wartości maksymalnej, zwanej "wartością odcięcia" może budzić u pacjenta i lekarza obawę istnienia nowotworu prostaty i zazwyczaj jest wskazaniem do dalszej diagnostyki w tym kierunku (biopsja stercza).
Jakie czynniki wpływają na stężenie PSA we krwi?
W warunkach prawidłowych, fizjologicznych poziom PSA we krwi zależny jest od:
hormonów płciowych męskich (androgenów) - produkcja i wydzielanie PSA znajduje się pod kontrolą tych hormonów,
wieku - stężenie PSA rośnie wraz z wiekiem i u mężczyzn zdrowych wzrasta o 0,04 ng/ml w ciągu roku,
objętości stercza - na każdy cm3 tkanki gruczołu krokowego notuje się wzrost poziomu PSA o 4%,
rasy - Afro-amerykanie mają wyższe stężenie PSA niż mężczyźni rasy białej,
ejakulacji - powoduje ona wzrost poziomu PSA we krwi, co może być przyczyną błędnych wyników tego badania. Zaleca się wykonywanie badania PSA po okresie 48 godzin wstrzemięźliwości seksualnej.
W warunkach patologicznych podwyższenie poziomu PSA spowodowane jest uszkodzeniem komórek prostaty, co sprzyja ułatwionemu przenikaniu antygenu do krwi. W sytuacji takiej wzrost stężenia PSA w surowicy może świadczyć o toczącym się w sterczu procesie chorobowym. Najważniejszymi chorobami powodującymi wzrost stężenia PSA w surowicy są:
rak stercza,
łagodny rozrost prostaty oraz
zapalenie gruczołu krokowego1,
W jakich jeszcze sytuacjach możemy obserwować wzrost poziomu PSA?
Przejściowy wzrost PSA we krwi może być spowodowany mechanicznym
podrażnieniem prostaty. Dochodzi do niego np. w wyniku obecności cewnika wprowadzonego do pęcherza lub też stosowania szeregu manipulacji i procedur medycznych, takich jak:
cystoskopia (wziernikowanie pęcherza),
ultrasonografia przezodbytnicza (TRUS),
biopsja (pobranie wycinka tkankowego) z gruczołu krokowego,
przezcewkowe zabiegi na prostacie (elektroresekcja gruczolaka stercza - TURP) i pęcherzu (elektroresekcja guza pęcherza - TURB),
masaż gruczołu krokowego, przy czym badanie stercza przez odbytnicę (badanie per rectum) nie powoduje znaczącego wzrostu PSA.
Kiedy dochodzi do spadku poziomu PSA?
Najczęściej zdarza się to w wyniku leczenia raka prostaty, a więc:
- po chirurgicznym wycięciu prostaty z guzem nowotworowym (prostatektomia radykalna),
po radioterapii raka prostaty oraz
w trakcie hormonoterapii nowotworu.
Do obniżenia się poziomu PSA dochodzi też w trakcie leczenia gruczolaka stercza lekami zmieniającymi środowisko hormonalne stercza, a mianowicie pochodnymi finasterydu. Po 5 - 6 miesiącach stosowania kuracji spadek PSA wynosi około 50% wartości "wyjściowej".
Co jeszcze warto wiedzieć o teście PSA?
Jak wspomniano, prawidłowa wartość poziomu PSA waha się od 0 do 4 ng/ml. Jednakże wykazano, że poziom PSA w surowicy zdrowych mężczyzn wynosi
0,0 - 4,0 ng/ml - u 100% zdrowych mężczyzn w wieku poniżej 40 lat i u 97% zdrowych mężczyzn powyżej 40 r. ż.,
4,0 - 10,0 ng/ml - u 3% zdrowych mężczyzn powyżej 40 r. ż.
Widać z tego, że najtrudniej jest interpretować wzrost poziomu PSA w przedziale od 4,0 do 10,0 ng/ml. W granicach tych mniejsza jest czułość i swoistość testu PSA. Wielu lekarzy nazywa ten zakres "szarą strefą" badania.
Dla poprawy powyższej sytuacji oraz w celu wzbogacenia informacji, jakie można uzyskać na podstawie tego testu, stosuje się metody zwiększające użyteczność kliniczną badania PSA. Należą do nich normy PSA zależne od:
objętości prostaty (PSA density - PSAD) - iloraz stężenia całkowitego PSA i objętości stercza w badaniu USG,
wieku pacjenta (age specific PSA - asPSA),
funkcji czasu (PSA velocity - PSAv). Oznaczenie tempa wzrostu PSA w określonym czasie,
współczynnika-ilorazu stężenia tzw. frakcji wolnej PSA (free PSA - f-PSA) do stężenia całkowitego PSA (total PSA - t-PSA)
Wprowadzenie powyższych oznaczeń do codziennej praktyki klinicznej ma podnieść wartość próby, umożliwić bardziej wszechstronne i dokładne wykorzystanie testu PSA dla wykrywania nowotworu prostaty we wczesnej jego fazie, a tym samym dać szanse na całkowite wyleczenie choroby(...)
Mi wyszło 0.693 ng/ml na metce, enanie i dece, mimo że odczuwam drobne dolegliwosci z oddawaniem moczu np. częstomocz , również w nocy, ale wynik wskazuje, że raczej jest ok, więc lecę dalej z koksem:)
Pozdrawiam
There is no limits to what a man can accomplish...
Krzysztof Piekarz
flex1976
Anonim
wnc1964
