witamina a

co daje witamina a?m m m m m mmm m m m m m m mmm mmnm mm m m m m m mmm n m m m m m m m m m m m m m m mm m m m m m m m m m m m m m m mm m m m mmm m m mmmm m mm m m m m mmmmmmmmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm mmmmmmmmmmmmmm

Witamina A spełnia wiele ważnych fizjologicznych funkcji.

Funkcje retinolu (tylko on wykazuje pełną aktywność biologiczną) i retinalu[2]:
Przejście formy retinalu 11-cis w trans

* istotna rola w odbieraniu bodźców wzrokowych w siatkówce oka. Pochodna witaminy A, 11-cis retinal w pręcikach łączy się z białkiem opsyną, tworząc rodopsynę (purpurę wzrokową). Już nawet pojedynczy foton wzbudza fotoizomeracje 11-cis-retinalu do trans-retinalu co prowadzi do pobudzenia[3].
* odpowiada za integralność błon komórkowych
* prawidłowe funkcjonowanie komórek tkanki nabłonkowej, zarówno pokrywających jak wydzielniczych i czuciowych
* regulacja wzrostu tkanki nabłonkowej i innych komórek organizmu
* utrzymuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci
* zapewnienie normalnego wzrostu kości i zębów przez regulację aktywności komórek tkanki kostnej
* chroni nabłonek układu oddechowego przed drobnoustrojami

Kwas retinowy:

* odpowiada za prawidłowe wytwarzanie kolagenu typu IV i fosfatazy zasadowej
* różnicowanie komórek: osteoblastów, keratynocytów, fibroblastów, spermatocytów i komórek pnia
* działanie przeciwnowotworowe: w ostrych białaczkach szpikowych hamuje proliferację komórek, wzmaga wydzielanie TNF alfa i aktywuje limfocyty

Karotenoidy są przeciwutleniaczami i działają na ogół umiarkowanie przeciwnowotworowo, jednak duże dawki syntetycznego β-karotenu, zarówno u palaczy, jak i zwierząt laboratoryjnych poddanych ekspozycji na dym tytoniowy, powodują zwiększenie częstości występowania raka płuca[4].

Gdy komórki organizmu potrzebują retinolu to zostaje on uwolniony z wątroby do krążenia ogólnego. Retinol we krwi jest transportowany przez białko RBP (retinol binding protein), kompleks ten dodatkowo łączy się z transtyretyną (białkiem które uniemożliwia wydalenie tego kompleksu przez nerki). Kwas retinowy we krwi jest transportowany z albuminami. W komórce retinol łączy się z białkiem cRBP (cellular retinol binding protein) a kwas retinowy z cRABP. Związane cząsteczki retinoidowe mają swoiste receptory jądrowe RAR i RXR zawierające miejsca wiążące DNA, zwane również miejscami odpowiedzi kwasu retinowego RARE.

Dzienne zapotrzebowanie ludzkiego organizmu na witaminę A jest określane na około 1 mg[3].