Kijcun
Tui shou idealne, to to co wyobrażają sobie niektórzy, że w tui shou nie powinno być przeciwstawienia siły sile, że bez wysiłku, od niechcenia, gdy nastąpi kontakt ramion, przeciwnik zostanie odrzucony. Gdy takie osoby zobaczą trening lub zawody tui shou, gdzie występują sytuacje spięć i oporowania, twierdzą, że nie jest to właściwe dla tui shou w yiquan . Ich rozumienie tui shou opiera się tylko na przekazach o Wang Xiangzhai’u, który lekko, bez wysiłku odrzucał przeciwników. Natomiast nie rozumieją oni, że osiągnięcie takiego poziomu umiejętności to długi i ciężki proces. W tui shou, gdy ty wykonujesz jakąś akcję, przeciwnik na to reaguje, ty dysponujesz pewną siłą, ale przeciwnik też, często większą. Gdy obydwaj przeciwnicy dysponują podobną siłą, nie jest łatwo o zwycięstwo. Natomiast gdy różnica między przeciwnikami jest duża, jaki jest sens porównania? Faktyczne postępy wielu ćwiczących zostały wstrzymane przez taki punkt widzenia, gdy widzi się tylko wspaniałe efekty, a nie chce widzieć żmudnego procesu dochodzenia do wysokiego poziomu.
Faktycznie trening tui shou musi przejść przez poziomy od oporowania, przez brak oporowania do błyskawicznych zmian. W tym procesie od poziomu początkowego, przez średnio-zaawansowany do zaawansowanego niezbędny jest solidny trening podstawowy. Nie da się obejść ciężkiego treningu. Myślenie, że to możliwe to złudne marzenia. Ktoś kto im się oddaje, w końcu tylko wystawi się na pośmiewisko.
Gdy Yao Zongxun wyjaśniał związek między treningiem podstawowym i tui shou, wspominał swój trening tui shou z Yang Demao, zaraz na początku nauki u Wang Xiangzhai’a. Młody i silny Yao Zongxun nie był w stanie przeciwstawić się Yangowi, który wykorzystywał metody tui shou yiquan. Wówczas młody Yao Zongxun rozpoczął ciężki trening metod podstawowych, ćwicząc wiele godzin dziennie. Po niecałym pół roku, młody Yao zrobił wyraźne postępy w tui shou.
Realistyczne podejście zwycięża elokwentne opowieści. Ci, którzy mówią tylko o tym, że w tui shou nie ma przeciwstawiania siły sile, zajmują się tylko marzeniami, zupełnie nie rozumiejąc procesu treningowego i procesu rozwoju w tui shou. Tacy “eksperci" nie przeszli przez proces właściwego treningu, nie mogli opanować właściwego użycia siły, błyskawicznych zmian w tui shou, zmian między napięciem i rozluźnieniem i umiejętności emisji siły w dowolnym momencie, nie ćwiczyli ostrego tui shou i san shou. Potrafią tylko omawiać puste, bezwartościowe teorie.
PIĘĆ POZIOMÓW UMIEJĘTNOŚCI W TUI SHOU
Poziom krążeń ze świadomością ataku
W pierwszym etapie, chociaż ćwiczący dopiero zetknęli się z tą formą treningu, świadomość ataku musi już być włączona do ćwiczenia. Wykonuje się określone formy krążeń, ale cały czas musi być zachowana siłą wskazująca centrum przeciwnika. Równocześnie doskonali się wyczucie, wrażliwość reakcji.
Poziom “przepychania wołów"
Po pewnym okresie treningu krążeń, gdy ćwiczący posiadają pewne doświadczenie i rozumienie siły, należy przejść to nauki wykorzystania podstawowych metod - pociągnięcie, przechylenie, obrócenie, odepchnięcie itp. Należy obserwować siłę przeciwnika, gdy dostrzeże się okazję, trzeba natychmiast atakować. Ponieważ jednak na tym etapie umiejętności ćwiczących nie są jeszcze dojrzałe, nie mają oni jeszcze dużego doświadczenia, występuje nadmierne napięcie, nieświadomie usztywniają się oni i oporują, czyli występuje zjawisko określane jako “przepychanie wołów". Przez taki etap trzeba przejść. Jest to etap “kiełkowania" umiejętności, punkt odniesienia do stopniowego doskonalenia umiejętności.
Poziom atakowania przy biegłym użyciu różnych środków.
Po etapie “przepychania wołów", gdy siła techniczna i umiejętności stopniowo rosną, doświadczenie się wzbogaca, coraz mniej jest “brudnej siły", potrafi się biegle wykorzystywać różne metody, nabiera się umiejętności obserwowania siły przeciwnika i szybkiego reagowania na zmiany. Na tym etapie dużo jest atakowania.
Poziom biegłej kontroli
Po pewnym czasie praktyki odkrywa się, że nawet bez atakowania, można zachować kontrolę nad przeciwnikiem. Kontrola to zaawansowany etap w tui shou. na tym etapie kroki są zwinne, zmiany ruchów rąk niezliczone, praca ciała swobodna, naturalna, emisja siły czysta, ruchy małe, w punkcie kontaktu następuje kontrola przeciwnika lub wpłynięcie na jego równowagę, kontrola lub atak, jakby od niechcenia, jak Budda bawiący się Królem Małp trzymanym na dłoni.
Połączenie przepychania z uderzaniem.
Połączenie przepychania z uderzaniem to forma pośrednia między tui shou i san shou. W yiquan do emisji siły używamy całego ciała: pięści (dłoni), ramion, głowy, barków, łokci, kolan, bioder. Nie ma części ciała, która nie byłaby jak sprężyna. Atak następuje w bliskim kontakcie z przeciwnikiem - to jest charakterystyczne dla yiquan. Trening tui shou ma służyć pomocą w rozwoju umiejętności wolnej walki. Gdy w walce następuje zetknięcie ramion przeciwników, wykorzystujemy umiejętności rozwinięte poprzez trening tui shou, by szybko uzyskać kontrolę nad przeciwnikiem, zakłócić jego równowagę, uderzając i odrzucając przeciwnika, wykorzystując do ataku wszystkie części ciała.
Można powiedzieć, że tui shou w yiquan to wielki skarb, klucz do zwycięstwa. Gdy Wang Xiangzhai porównywał umiejętności z mistrzem świata w boksie Yingge (od tłumacza: może chodzić o Węgra Imre Harangi, który był mistrzem olimpijskim w 1936 roku), wykorzystał umiejętności tui shou - gdy nastąpił kontakt przedramion, wykorzystał umiejętność kontroli i emisji siły, odrzucając przeciwnika. Podobnie Yao Zongxun w latach 40 pokonał pewnego chińskiego mistrza, korzystając z umiejętności tui shou. Umiejętności rozwijane poprzez trening tui shou są bardzo istotne w walce. Oczywiście by móc je wykorzystać niezbędny jest solidny trening podstawowy i techniczny. Ci którzy chcieliby osiągnąć umiejętności takie jakie prezentowali Wang Xiangzhai i Yao Zongxun bez ciężkiego treningu, są jak idioci śniący na jawie.
Tui shou systemu yiquan jest bardzo specyficzne w tym, że odnosi się bezpośrednio do ostrej walki. Najwyższy etap tui shou, to faktycznie san shou. Wysoki etap san shou, to połączenie san shou i tui shou.
Zastanówcie się, czy warto w ogóle dyskutować z tymi, którzy mówią tylko o idealnym tui shou, a nie rozumieją, że tego poziomu nie da się osiągnąć, nie przechodząc wcześniej przez niższe etapy?
Atak i Obrona w Tui Shou.
ATAK
W historii sztuk walki odniesienie zwycięstwa w wyniku samej tylko obrony jest czymś rzadkim i wyjątkowym. Nie można liczyć tylko na błędy przeciwnika. Nie możesz spodziewać się, że twoja obrona będzie szczelna jak ściana chroniąca przed wiatrem i deszczem. Jeśli chcesz odnieść zwycięstwo musisz być aktywny - atakować.
Atakowanie, to aktywne wykorzystanie stosunkowo twardych części własnego ciała w kontakcie ze stosunkowo delikatnymi częściami ciała przeciwnika. Pewna energia zostaje przekazana poprzez pewną "formę" siły, by spowodować zagrożenie psychiki przeciwnika i uszkodzenie jego ciała. Trening ataku i studia nad atakiem dążą do zwiększenia liczby skutecznych akcji ataku podczas realnej walki.
Liczba skutecznych ataków = liczba ataków x współczynnik skuteczności ataku
Żeby zwiększyć liczbę skutecznych ataków w walce, trzeba wykonywać jak najwięcej ataków, ale jeszcze ważniejsze jest podniesienie współczynnika skuteczności ataku. To jest główny przedmiot studiów nad atakiem.
Współczynnik skuteczności ataku zależy od współczynnika trafień i współczynnika efektywności.
Współczynnik trafień = liczba trafień/liczba ataków
Współczynnik efektywności = liczba skutecznych trafień/liczba trafień
Jeśli atak zostanie wykonany, ale cel nie zostanie trafiony, nie można mówić o efektywności ani o skuteczności. Dlatego zasada "gdy atakujesz, to tak by trafić" jest podstawowym wymogiem dotyczącym ataku. Ale samo trafienie jest jeszcze niewystarczające. Jeśli atak trafi, ale nie wywoła nawet większego bólu, nie można mówić o skutecznym trafieniu. Dlatego nie można też lekceważyć zasady "trafienie musi przynieść efekt".
Współczynnik skutecznego ataku = współczynnik trafień x współczynnik efektywności
Jak podnieść współczynnik trafień i współczynnik efektywności? Dwie drogi podniesienia współczynnika trafień to:
a. atakowanie zaskakujące przeciwnika, tak by nie mógł przewidzieć ataku i nie zdążył zareagować
b. Podniesienie precyzji ataków w szybkim ruchu.
Zatem metoda podniesienia współczynnika efektywności polega na tym, by użyć stosunkowo dużej energii w stosunkowo delikatnym miejscu ciała przeciwnika. Znając wrażliwe miejsca ciała, podczas walki należy dążyć do zastosowania w momencie kontaktu dużej siły uderzenia.
Jak sprawić, żeby atak był niespodziewany? Po pierwsze trzeba zmniejszyć czas trwania ataku. Po drugie należy dążyć do nagłej zmienności ataków. Czas trwania ataku, to czas od zauważenia okazji do ataku do zakończenia ataku. Żeby zmniejszyć ten czas, ataki muszą być szybkie i proste. Szybkość oznacza wykonanie stosunkowo długiego ruchu w stosunkowo krótkim czasie. Prostota oznacza zmniejszenie złożoności ruchu, wyeliminowanie ruchów zbędnych, skrócenie toru ataku. Nagła zmienność ataków wyraża się tym, że rozpoczęcie ruchu, zatrzymanie, zmiany kierunku i przejścia do innych ruchów następują nagle, gwałtownie. Czyli równocześnie z zwiększaniem szybkości trzeba zwrócić uwagę na to, by w ruchu nie było uchwytnego rytmu i wzorca.
By łatwiej było zrozumieć to o czym mówiliśmy wyżej, podsumujemy to tak:
Podsumowując, żeby zwiększyć jakość ataku, trzeba podczas treningu i w walce starać się atakować szybko, zmiennie, prosto, precyzyjnie. Trzeba zwiększyć penetrację i siłę uderzenia, twardość, zmniejszyć powierzchnię na jaką działa siła, jasno określić uderzaną część. Mając jako bazę gwarancję pewnej skuteczności ataku, trzeba dużo atakować. Natomiast dążenie do zwiększenia liczby ataków nie powinno prowadzić do spadku współczynnika efektywności.
Wszystkie stosunkowo twarde części ciała, które mogą rozwinąć stosunkowo dużą szybkość mogą stać się bronią używaną w ataku. Im więcej podstawowych metod uderzeń opanujesz, tym lepsza będzie twoja technika walki. Chociaż niektórzy mistrzowie z jednej, dwóch metod uczynili swoją główną broń, wybitny mistrz powinien pełniej opanować technikę. W wolnej walce pełnokontaktowej główne formy ataku obejmują uderzenia, rzuty, przechwycenia i odrzucenia. Najważniejsze są uderzenia. Najczęściej spotyka się zwinne, różnorodne uderzenia ręką, są też kopnięcia, charakteryzujące się dużą siłą, a także uderzenia kolanami i łokciami, stosowane w bliższym dystansie.
Ataki mogą być różnorodne. Ogólnie można je podzielić na pozorowane, szybkie, silne, i kontry. Wszystkie mają swój charakter i zalety. W walce wzajemnie się one przeplatają, łączą i uzupełniają, ale nie mogą się wzajemnie zastępować.
Atak pozorowany zwykle poprzedza atak właściwy, służy "rozpoznaniu ogniem", pozwala poznać przeciwnika, może też służyć zmyleniu przeciwnika. Ataki pozorowane stosuje się przy zachowaniu ścisłej własnej obrony. Za atakiem pozorowanym oczekuje już na swoją kolej atak szybki lub silny. Zaletą ataku pozorowanego jest to, że przeciwnik nie wie, czy jest on pozorowany, czy prawdziwy. Wykorzystując udawany atak i udawaną intencję tworzy się obraz prawdziwego ataku. Ale ogromnym błędem jest wielokrotne powtarzanie ataku pozorowanego, po którym nie następuje atak właściwy.
Żeby wykonać atak szybki, trzeba uchwycić właściwą okazję. Niespodziewany atak sprawia, że przeciwnik nie zdąży wykonać obrony. To jest "kontrolować duże przy pomocy małego", pokonać siłę przy pomocy umiejętności. Zagadnienie to jest bardzo obszerne i wymaga bardziej konkretnego rozpatrzenia.
Stojąc przed przygotowanym do walki przeciwnikiem, trzeba przełamać jego obronę przy pomocy silnego ataku. Silny atak to starcie siły, porównanie atrybutów fizycznych. Do tego niezbędna jest wola walki, zdecydowany osąd i groźne techniki. Jednak gdy wykonujesz silny atak, twoja obrona jest najbardziej osłabiona, i przeciwnik może to wykorzystać. Dlatego nie można lekkomyślne korzystać z silnych ataków. Silny atak zwykle stosuje się w sytuacji, gdy przeciwnik jest w niekorzystnej sytuacji i nie jest w stanie kontrować.
W obronie niezbędne jest stałe zachowanie gotowości do kontrataku. Tak jak to zostało opisane powyżej, im mocniejszy atak przeciwnika, tym słabsza jego obrona. Jeśli tylko obronisz się przed jego atakiem, bardzo łatwo wykonasz skuteczną kontrę. Kontratak i szybki atak mają wiele podobieństw, kontratak to inaczej obrona plus szybki atak.
Walczących można podzielić na atakujących aktywnie i powściągliwie. Atakujący aktywnie dążą do dużej liczby ataków. Atakujący powściągliwie nie lekceważą ataku, ale zwracają większą uwagę na skuteczność atakowania. Ktoś niski powinien stosować skróconą pozycję ciała, starać się skrócić dystans. Osoba wysoka powinna atakować z dystansu. Generalnie, użycie ataku i strategii ataku zależy od konkretnej osoby, miejsca i sytuacji.
Obrona
Zwykły człowiek, gdy zostanie zaatakowany, spontanicznie zasłania się, wykonuje jakąś akcję obronną. Obrona w sztuce walki to rozwinięcie tej naturalnej zdolności obrony. By móc w obliczu ataku wykonać odpowiednią akcję obronną, trzeba w walce wykorzystywać racjonalną technikę obrony.
W tradycyjnej sztuce walki, z powodu pokrętnego rozumienia zasady "traktowanie ruchu przy pomocy spokoju, kontrolowanie przeciwnika przy pomocy później rozpoczętego ataku", wielu unika aktywnego atakowania, nacisk kładą na to, żeby najpierw jasno rozpoznać drogę siły przeciwnika i dopiero wtedy zareagować odpowiednio do tego. A nawet szukają ideału obrony: "nie chcę zranić przeciwnika, tylko nie pozwalam, żeby on zranił mnie". Jednak ci, którzy mają doświadczenie realnej walki wiedzą: jeśli się nie atakuje i nie kontratakuje, niezależnie jak się bronić, faktycznie jest się w pozycji biernej i obrywa się. Dlatego najgroźniejszym błędem w obronie jest myśl o tym, że pokona się przeciwnika ograniczając się do samej obrony. Kluczem do skutecznej obrony jest, by przeciwnik w każdym momencie musiał się obawiać twoich ataków.
Obrona jest znacznie trudniejsza od ataku, ponieważ atak, to działanie które ty sam chcesz wykonać, natomiast obrona musi być dostosowana do tego co chce zrobić przeciwnik. Dlatego radzimy główny nacisk kłaść na atak. Ale to nie znaczy, że atak jest lepszy od obrony, czy że atak może zastąpić obronę. Czasem ktoś biegły w ataku może odnieść porażkę z ręki kogoś biegłego w obronie.
Kiedyś wśród naszej grupy ćwiczących była taka sytuacja. Umiejętności atakującego były bardzo dojrzałe, ataki groźne. Broniący się wykonywał zasłony i uniki, wyczekiwał na okazję i uderzał. Atakujący chciał odnieść szybkie zwycięstwo, gwałtownie atakując, ale broniący sprowokował go do wydłużenia ataku, tak że znalazł się on w sytuacji niekorzystnej i broniący się to wykorzystał.
Dzięki analizie tamtej sytuacji, możemy uogólnić kilka funkcji prawidłowej obrony w walce:
Można lepiej wyczuć rytm, wzorzec w atakach przeciwnika
Spowodować, że własne metody ataku "nie ujawniają się", są trudne do wyczucia przez przeciwnika
Spowodować, że przeciwnik stanie się nieostrożny
Spowodować, że obrona przeciwnika stanie się pusta
Spowodować, że przeciwnik poczuje zmęczenie lub presję psychiczną
Ruchy obronne powinny być naturalnymi, spontanicznymi ruchami opartymi na szybkości, wrażliwości odczucia (przewidywania) i świadomości chwili. Nie ma czasu, żeby "sprawdzić numery siedzeń, i dopiero usiąść". Jeśli dana metoda obrony nie jest odpowiednia w wielu sytuacjach, możesz ją sprawnie wykorzystać w określonej sytuacji, ale w wielu innych sytuacjach będziesz bezradny.
Jest wiele metod obrony. Jest zbijanie, które odprowadza atak przeciwnika od celu. Są uniki przed atakami przeciwnika. Jest metoda zablokowania możliwości ruchu przeciwnika zanim ten zostanie wykonany. Jest metoda pracy dystansem, np. przez „przyklejenie się" do przeciwnika. Ponadto, w stosunkowo trudnej sytuacji, można przyjmować uderzenia na stosunkowo silne części ciała, wykorzystując ugięcia, skośne ustawienie, kurczenie, żeby ograniczyć i wyeliminować uszkodzenia własnego ciała. Niezależnie jaka metoda obrony, ważne zasady to: szybkość, mały ruch, łączenie z kontratakiem i atakiem. W obronie nie można tylko się cofać i uciekać.
Gdy atakujesz, możliwość obrony jest najbardziej ograniczona, dlatego ważne jest wzmocnienie umiejętności obrony podczas ataku. Jeśli wykonujesz atak, to tak, żeby był skuteczny, nie można dziko, bezładnie atakować, ani ograniczać się tylko do muśnięcia przeciwnika jak ważka muska wodę.
Nauka obrony wymaga specjalnego treningu. Trzeba włożyć wysiłek w doskonalenie przemieszczania się, pracy ciała, pracy rąk - przechwyceń, wciągania w pustkę, neutralizowania siły przeciwnika itd. Trzeba rozwinąć wyczucie dystansu, kierunku, czasu, siły. Koniecznie trzeba pamiętać, że porażki nie powinny zniechęcać, ale być okazją do zebrania i podsumowania doświadczeń, żeby w przyszłości odnieść zwycięstwo.
STRATEGIA SZYBKIEGO ATAKU
Walka na wysokim poziomie to porównanie siły, ale jeszcze bardziej porównanie inteligencji. W rzeczywistości każdy człowiek posiada pewne naturalne umiejętności ataku i obrony. Ludzie chcą się uczyć sztuki walki, by być w stanie pokonać przeciwnika o wyższym poziomie umiejętności niż ich aktualny. Człowiek nie jest doskonały, wyższe umiejętności też jeszcze nie oznaczają bycia niepokonanym. Trzeba starać się zrozumieć, ze względu na co przeciwnik jest lepszy, a równocześnie aktywnie szukać tych aspektów, w których ty jesteś od niego lepszy. W ten sposób należy tworzyć system metod pozwalających rozwinąć swoje atuty i wyeliminować braki. Walczyć inteligentnie, to znaczy walczyć tak, by swoje atuty wykorzystać przeciwko niedostatkom przeciwnika, a równocześnie uniemożliwić mu wykorzystanie jego atutów.
Ktoś mocno zbudowany, silny prawdopodobnie będzie miał niedostatki w zakresie szybkości i zwinności. To jest miejsce dla zastosowania strategii szybkiego ataku. Jest to najbardziej aktywna strategia walki.
Podczas gdy silny atak sprawia, że przeciwnik nie jest w stanie się obronić, szybki atak sprawia, że nie jest w stanie w ogóle zareagować. Jest to niespodziewany atak, stosowany w sytuacji, gdy obrona przeciwnika nie jest silna, gdy jego atak nie odniósł skutku, lub gdy nie zdąży się wycofać. Wyraża się gwałtowną zmianą lub gwałtownym atakiem, prowadzącym do zaskakującego zwycięstwa. Akcje są szybkie, proste, zwinne i zaskakujące, nagłe.
Chociaż szybki atak to jedna całość, jeśli dokładniej analizować, można go podzielić na trzy etapy: intencja, działanie, zakończenie.
Etap intencji to etap kształtowania się szybkiego ataku, najważniejsze jest uchwycenie okazji. Okazja oznacza sytuację, gdy przeciwnik nie jest w stanie bronić jakiejś części ciała. Uchwycenie tej okazji to warunek szybkiego ataku. Jeśli zostanie ona uchwycona, można wykonać szybki atak. Jeśli zostanie utracona, pozostaje silny atak. By wykorzystać okazję, trzeba ją odkryć. To wymaga pewnej kontroli nad stanem psychicznym, by zachować silną intencję ataku, chłodny umysł i poczucie wygody. Tylko wtedy możliwe jest skupienie, tylko wtedy możliwa jest wrażliwość odczucia, i możliwe się staje wyczucie słabych stron przeciwnika w nieustannie zmieniającej się sytuacji walki. Na okazję nie można tylko oczekiwać, licząc, że szczęśliwy los ją przyniesie. Okazje trzeba tworzyć i walczyć o nie. Tworzenie okazji wymaga utrzymywania silnej intencji kontrataku podczas ataku-obrony i szczególnie podczas obrony. Zależne jest to od rozwinięcia i zachowania pewnego poczucia możliwości i gotowości do działania.
Etap działania, to etap przyspieszenia akcji szybkiego ataku. Zauważenie okazji nie jest tym samym co jej wykorzystanie. Żeby wykorzystać okazję, trzeba wykonać działanie, i zakończyć je zanim przeciwnik powróci do obrony, wykona unik lub kontratak. Dlatego szybkość jest podstawą. To wyrażone jest w nazwie szybki atak. Szybki atak wymaga najwyższego poziomu szybkości i zmian szybkości. Pojawienie się okazji, to niemal to samo co wykonanie działania. Dlatego szybki atak opiera się na najprostszych, najwygodniejszych, najbardziej naturalnych ruchach, w których można osiągnąć największą szybkość. Niezbędne jest osiągnięcie poziomu pełnej biegłości i automatyzacji tych ruchów, bez konieczności myślenia o nich.
Zakończenie, to etap uderzenia przeciwnika. Etap okazji oznacza uchwycenie właściwego momentu. Etap działania oznacza wykorzystanie sprzyjającej sytuacji. Po opanowaniu wyczucia czasu i przestrzeni, należy skupić się na odpowiednim użyciu siły, energii. Sprzyjająca sytuacja trwa tylko moment, a po niej może przyjść ogromne zagrożenie. Zastosowanie groźnej akcji w sprzyjającej sytuacji, to zamiana chwilowej okazji w trwałe zwycięstwo. To wymaga by na etapie zakończenia mocno uderzyć przeciwnika. Współczucie lub wahanie spowoduje, że to co wcześniej zostało osiągnięte, na tym etapie zostanie utracone.
Trzeba przyznać, że szybki atak nie gwarantuje zwycięstwa. Dlatego trafienia przeciwnika nie można traktować jako zakończenia, ale natychmiast należy powrócić do pozycji gotowości do walki, zadbać o obronę i być przygotowanym do kolejnego ataku.
Zmieniony przez - Kijcun w dniu 2010-11-20 11:30:32
Krzysztof Piekarz
ma-karon
4rScorpion
