„SZYBKIE KONIE” BODYGUARDA – ZARYS ZAGADNIENIA

W wydawnictwie pokonferencyjnym 5 Międzynarodowej Konferencji, która odbyła się w Akademii Sił Zbrojnych Słowacji ukazał się mój referat zatytułowany:

SZYBKIE KONIE BODYGUARDA – ZARYS ZAGADNIENIA

PAJORSKI Paweł

„Silni woźnice, szybkie konie, sprawne oddziały, ostra broń są to czynniki przewagi”
Sun Tzu „Sztuka wojny” (VI w. p. n. e.)

WSTĘP

Kiedyś rącze konie – dziś szybkie, mocne i opancerzone samochody. Jedne miały, drugie mają, istotny wpływ na bezpieczeństwo osób ochranianych (VIP 461). Jak ważnym ogniwem bezpieczeństwa są „szybkie konie”, przekonało się na przestrzeni wieków wielu przedstawicieli klasy rządzącej, polityków, biznesmenów i tzw. celebrytów 462.

O ile w służbach państwowych, związanych z bezpieczeństwem i ochroną VIP-ów, nie ma większego problemu z doborem samochodu, odpowiedniego dla danej osoby ochranianej, o tyle w przypadku realizacji zadań ochronnych przez prywatne agencje ochrony, problem jest poważny.

Dla pełnego uzmysłowienia sobie wagi tego środka transportu, wystarczy zadać sobie pytanie: dlaczego zginął prezydent J. F. Kennedy463 a papież Jan Paweł II został postrzelony w wyniku zamachu464? Z kolei Jose Maria Aznar 465, pomimo zamachu przeprowadzonego przez ETA 466 żyje do dziś, ponieważ poruszał się samochodem opancerzonym 467.
Kiedy w latach dwudziestych XX wieku przez Europę przetaczała się druga fala zamachów terrorystycznych, jako metody sięgania po władzę polityczną468, służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo polityków zostały zmuszone do wykorzystywania, w celu zapewnienia swoim podopiecznym bezpieczeństwa, samochodów opancerzonych.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę, potencjalnym (przyszłym) i czynnym pracownikom ochrony osobistej oraz ich potencjalnym klientom, na wygląd i jakość parku samochodowego z jakiego korzystają (lub powinni korzystać) w różnych warunkach i sytuacjach taktycznych. Zdawać sobie należy oczywiście sprawę, że rzeczywistość bardzo odbiega od tego, czym powinno się jeździć lub raczej, czym powinno się wozić „podopiecznego”.

W sytuacji, kiedy jesteśmy odpowiedzialni nie tylko za własne życie i zdrowie, ale przede wszystkim, za życie i zdrowie naszego klienta, powinniśmy dążyć do pełnego profesjonalizmu.
Wprawdzie w naszym kraju profesjonalizm w ochronie dopiero raczkuje, to jednak jest grupa osób odpowiednio wyszkolonych i cały czas podnoszących swoje kwalifikacje zawodowe. Funkcjonuje również kilka firm ochrony, którym leży na sercu nie tylko zysk, ale i profesjonalizm działania oraz zadowolenie pracowników ochrony, a co za tym idzie, zadowolenie klienta. Ludzie ci (nie tylko pracownicy ochrony, ale także ich pracodawcy) starają się dobrać sobie sprzęt i wyposażenie, odpowiednie do realizowanych zadań ochronnych.

1 POJAZD VIP

Ogólnie znane są warunki, jakie powinny być spełnione w celu przygotowania pojazdów do roli pojazdów wożących VIP-a oraz wymagania, jakie powinny spełniać pojazdy ochrony. Przyjmuje się, że powinny to być pojazdy (VIP-a i ochrony) charakteryzujące się podobną mocą silnika, podobnym wyglądem zewnętrznym (najlepiej gdyby były to takie same modele), jednakowym kolorem nadwozia (zalecany ciemny granat, grafit, czerń lub biel) oraz łatwością wsiadania i wysiadania 469.
Poza wymaganiami ogólnymi funkcjonują jeszcze wymagania bardziej szczegółowe, które również winny być znane i stosowane w zależności od stopnia zagrożenia osoby ochranianej i jej oczekiwań. Dla przypomnienia podano, że pojazd VIP-a powinien być pojazdem o:
a) odpowiednio dużej pojemności silnika i dużym momencie obrotowym, dzięki czemu uzyskujemy odpowiedni nadmiar jego mocy nie „żyłując” silnika wysokimi obrotami,
b) odpowiednio wzmocnionym zawieszeniu, dzięki czemu istnieje możliwość odpowiedniego opancerzenia pojazdu i wykorzystania go nie tylko na autostradzie,
c) zawieszeniu na tyle wysokim, aby umożliwiało wjazd nie tylko na wyższy krawężnik, ale i poruszanie się z dużą prędkością po drodze gruntowej,
d) jak najkrótszym czasie przyspieszania od 0 do 100 km/godz. i możliwości rozwijania dużych prędkości maksymalnych (chociaż prędkość maksymalna nie jest tak ważna jak przyspieszenie),
e) odpowiednim opancerzeniu 470 lub wzmocnieniu – przystosowaniu do przewozu VIP-a (nie ma wprawdzie w polskich uregulowaniach prawnych wymagań technicznych dotyczących pojazdów VIP-a tak, jak to ma miejsce w przypadku pojazdów przeznaczonych do transportu wartości pieniężnych 471, ale można wyciągnąć z dotyczącego ich rozporządzenia, pewne wnioski oraz zastosować niektóre rozwiązania techniczne),
f) odpowiednio obszernym wnętrzu, aby umożliwić ochronie podjęcie odpowiednich czynności ochronnych lub ratujących życie bez przepychania się w ciasnym wnętrzu, co opóźnia realizację niektórych czynności ochronnych i ratowniczych,
g) wyposażeniu w elementy podwyższające bezpieczeństwo i wygodę jazdy (m. in.: DSC 472, EDC 473 – poza CBC 474, ABS 475, ADB-X 476, ASR 477, DBC 478, DTC 479 – układ chroniący przed zarzucaniem tyłu podczas hamowania na zakręcie – element ważny w sytuacji zaistnienia próby zamachu), poduszki powietrzne (z blokadą poduszki czołowej kierowcy i pasażera obok kierowcy, albo bez tych poduszek, gdyż utrudniają one np. taranowanie), wspomaganie kierownicy, klimatyzacja itp.,
h) odpowiednim ogumieniu z wkładkami masywowymi 480 umożliwiającymi dalszą jazdę po jego przestrzeleniu,
i) odpowiednim wzmocnieniu układu hamulcowego,
j) odpowiednim (i zgodnym z przepisami ruchu drogowego 481) przyciemnieniu szyb, uniemożliwiającym szybkie ustalenie miejsca, jakie zajmuje VIP,
k) odpowiednim wzmocnieniu zderzaków, zastosowaniu osłony chłodnicy oraz niekiedy, założeniu stosownego „orurowania” umożliwiającego taranowanie zarówno przodem jak i tyłem pojazdu,
l) odpowiednim wyposażeniu w środki łączności, zarówno w obrębie eskorty, jak i łączności zewnętrznej,
m) odpowiednim wyposażeniu w system kontroli zamknięcia drzwi, połączony z ogólnym systemem zamknięcia z sygnalizowaniem (dla każdych drzwi) alarmowym (sygnałem dźwiękowym i świetlnym),
n) odpowiednim wyposażeniu w system gaszenia w komorze silnika,
o) odpowiednim wyposażeniu w specjalny system ochrony zbiornika paliwa, utrudniający jego zapłon i eksplozję,
p) odpowiednim wyposażeniu w system lokalizacji pojazdu (GPS/GSM).

2. Pojazd ochrony powinien być pojazdem o:
a) odpowiednio dużej pojemności silnika i dużym momencie obrotowym,
b) odpowiednio wzmocnionym zawieszeniu,
c) stosunkowo wysokim zawieszeniu,
d) jak najkrótszym czasie przyspieszania od 0 do 100 km/godz. oraz możliwości rozwijania prędkości umożliwiających eskortowanie pojazdu VIP-a,
e) odpowiednim opancerzeniu lub wzmocnieniu (przystosowaniu),
f) odpowiednio obszernym wnętrzu, aby umożliwić ochronie podjęcie odpowiednich czynności ochronnych bez przepychania się w ciasnej przestrzeni, co opóźnia realizację niektórych czynności ochronnych oraz zabieranie dodatkowego sprzętu,
g) wyposażeniu w elementy podwyższające bezpieczeństwo i wygodę jazdy (ABS, ADB-X, ASR, DBC, DTC, DSC, EDC – poza CBC), bez poduszek powietrznych lub z systemem blokującym ich aktywację, wspomaganie kierownicy, klimatyzacja itp 482.
h) odpowiednim ogumieniu (z wkładkami masywowymi), umożliwiającymi dalszą jazdę po jego przestrzeleniu,
i) odpowiednio wzmocnionym układzie hamulcowym,
j) odpowiednim (i zgodnym z przepisami ruchu drogowego) przyciemnieniu szyb utrudniającym szybkie policzenie sił i środków ochrony,
k) odpowiednio wzmocnionych zderzakach, zainstalowanej osłonie chłodnicy lub/i założonym stosownym „orurowaniu” umożliwiającym taranowanie, zarówno przodem jak i tyłem pojazdu,
l) odpowiednim wyposażeniu w środki łączności wewnętrznej (w obrębie eskorty) i zewnętrznej,
m) możliwości prowadzenia ostrzału z wnętrza samochodu, jeżeli samochód jest w pełni opancerzony,
n) odpowiednim wyposażeniu w system lokalizacji pojazdu (GPS/GSM).

Przyjrzyjmy się teraz dokładniej takim pojazdom. Przy wyborze auta trzeba kierować się przede wszystkim bezpieczeństwem jazdy, a nie aktualnymi trendami mody, marką, czy kolorem 483. Polscy biznesmeni, w większości jeżdżą luksusowymi wersjami samochodów seryjnych i na razie nie czują potrzeby korzystania z pojazdów opancerzonych 484. Jakimi zatem cechami powinny charakteryzować się pojazdy VIP-a i ochrony ?


2 CECHY CHARAKTERYZUJĄCE POJAZDY VIP

Trudno jest jednoznacznie powiedzieć, że mają to być samochody wyposażone w np. silniki 5 czy 6 litrowe. Wszystko zależy bowiem od przeznaczenia pojazdu. Generalnie jednak należałoby przyjąć, że powinny to być silniki spalinowe o pojemności skokowej powyżej 3 litrów (3000 cm 3), najlepiej benzynowe, o dużej mocy nominalnej 485 (powyżej 120 KM = 88 kW 486)i odpowiednio wysokim momencie obrotowym, przy stosunkowo niskich obrotach silnika.
Jeżeli chodzi o zawieszenie samochodu, to jego wysokość i wzmocnienia zależą od dodatkowej masy pojazdu i terenu, w jakim będzie się poruszał samochód. Jest chyba oczywistym, że jeżeli zwiększymy o kilkaset, a niekiedy nawet o kilka tysięcy kilogramów opancerzenie pojazdu (pojazd opancerzony do przewozu VIP-a waży 4-7 ton podczas, gdy jego seryjnie produkowany „bliźniak”, najczęściej niewiele powyżej 1 tony), to należy bezwzględnie wzmocnić jego zawieszenie. Ponadto może zaistnieć sytuacja, w której będziemy zmuszeni pokonać kilka nierówności terenu (w postaci wysokich krawężników, wyboistej polnej drogi, strumienia, czy też wystających w lesie korzeni) i bez wysokiego i odpowiednio wzmocnionego zawieszenia dzielność terenowa pojazdu niestety będzie niska.
W tym momencie warto odpowiedzieć sobie na pytanie: co należy rozumieć przez „jak najkrótszy czas przyspieszania od 0 do 100 km/godz.?
W sytuacji kiedy standardem stały się czasy przyspieszenia od 0 do 100 km/h w granicach 10-12 sekund, przyspieszenia wymagane – to przyspieszenia poniżej 9 sekund. Należy przy tym pamiętać, że podstawowym sposobem minimalizacji zagrożenia w sytuacji próby zamachu, jest jak najszybsze opuszczenie niebezpiecznego miejsca. Tutaj decydującą rolę pełni właśnie przyspieszenie. Ułamki sekund umożliwiające przemieszczenie pojazdu choćby o kilka lub kilkanaście centymetrów od położenia przewidywanego, niekiedy może uratować życie nie tylko VIP-a, ale i jego ochrony.

Prędkości maksymalne nie odgrywają tu znaczącej roli, gdyż dróg (zwłaszcza w Polsce), po których da się jeździć z prędkościami dużo wyższymi niż 100 km na godzinę jest niewiele.

Przez odpowiednie opancerzenie pojazdów zarówno VIP-a, jak i ochrony, rozumie się:
a. szyby kuloodporne bezodpryskowe (klasa kuloodporności w zależności od przeznaczenia pojazdu, jego właściwości techniczno-trakcyjnych itp., np. trudno wyobrazić sobie wstawienie szyb – np. w klasie BR 5 NS (grubość 58 mm – 1m 2 waży 140 kg) do fabrycznego Audi A 4),
b. pancerz ceramiczny lub kompozytowy albo, np. maty kevlarowe w przedziale osobowym (boki, sufit, podłoga) i przedziale silnika 487,
c. zbiornik paliwa oraz powierzchnia oparcia tylnej kanapy odporne na przestrzelenie,
d. system gaśniczy przedziału silnika i zbiornika paliwa,
e. zbiornik paliwa wykonany w sposób zabezpieczający przed wybuchem.

Należy przy tym pamiętać, aby opancerzenie miało w całości tę samą klasę kuloodporności, tzn. aby nie zakładać szyb odpornych na ostrzał np. z karabinka AK 47 o kalibrze 7,62 mm, a pozostałą powierzchnię karoserii wzmocnić opancerzeniem odpornym na ostrzał z broni o kalibrze 9 mm parabellum. Wyjątek tutaj stanowi tylko podłoga, która powinna być odporna przynajmniej na wybuch granatu F1.
Przez przystosowanie – wzmocnienie pojazdu, rozumie się wykorzystanie tylko niektórych elementów opancerzenia wymienionych powyżej (np. szyb kuloodpornych i pancerza kompozytowego w klasie zapewniającej odporność na ostrzał amunicją 7,62 x 25 mm z pistoletu TT). Przy czym podłoga nie jest odporna na wybuch granatu F1. Pojazd taki nie jest wyposażony
w systemy gaszenia, ale posiada zbiornik odporny na przestrzelenie w tej samej klasie, co pozostałe elementy nadwozia.
Należy tutaj dodać, że zarówno pojazd w pełni opancerzony, jak i przystosowany – wzmocniony, nie jest fortecą nie do zdobycia. Ma on tylko umożliwić szybką ewakuację z miejsca zagrożenia lub zamachu, a więc dać 15–20 sekund czasu na to, żeby wyjechać z pola ostrzału i ewentualnie przesiąść się do samochodu „ewakuacyjnego” (jeżeli pojazd VIP-a jest w stanie technicznym uniemożliwiającym dalszą jazdę). Pamiętać należy, że zamachowcy używają także karabinów do niszczenia sprzętu (np.: Stever IWS 2000, Gepard M3 czy Barret M 82A1) jak i granatników przeciwpancernych.


3 NADWOZIE

Co należy rozumieć przez odpowiednio obszerne nadwozie? Jest to nadwozie (w przypadku pojazdu VIP-a) umożliwiające wykonanie w miarę swobodnie, czynności takich jak: szybkie (zwłaszcza ewakuacyjne) „wsiadanie” i wysiadanie VIP-a i jego eskorty, „wrzucenie” VIP-a na podłogę pomiędzy siedzenia przednie i tylne oraz przykrycie go własnym ciałem przez pracownika ochrony lub przykrycie go matą kevlarową, udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy przedmedycznej, itp.
W przypadku samochodu ochrony nadwozie musi umożliwiać szybkie (zwłaszcza alarmowe) wysiadanie z i wsiadanie do pojazdu, swobodne operowanie bronią (w tym maszynową), udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy przedmedycznej itp.
W kwestii dodatkowych systemów (układów) z zakresu bezpieczeństwa ruchu pojazdu (typu: ABS, DBC, DTC, ASR) należy pamiętać, że stosowanie przednich poduszek bezpieczeństwa nie jest wskazane. W przypadku taranowania pojazdów blokujących drogę, dochodzi do otwarcia poduszek skutecznie utrudniających, czy wręcz uniemożliwiających, odpowiednią reakcję na zagrożenie.
Odpowiednie ogumienie powinno być dobierane w zależności od pory roku lub miejsca i warunków, w jakim ma być użytkowany pojazd. Należy pamiętać, że nie istnieją takie opony, które zachowują się idealnie w każdych warunkach. Warto tu wspomnieć o Spikes-Spider. Są to „łańcuchy” (a raczej urządzenia wyśmienicie zastępujące łańcuchy) śniegowe. Urządzenie wykonane jest z tworzywa sztucznego niezwykle odpornego na ścieranie.
Po zamontowaniu na felgę adaptora, który nie przeszkadza w normalnej jeździe, montaż samego „łańcucha” zajmuje kilkanaście sekund. Wróćmy jeszcze na moment do ogumienia. Należy pamiętać, że zakładamy ogumienie o współczynniku prędkości wyższym, niż możliwości naszego pojazdu. Na obręcz koła, która powinna być stalowa, montujemy wewnątrz opony stalową wkładkę masywową umożliwiającą jazdę z przestrzelonym ogumieniem, z prędkością co najmniej 50 km/godz. Zamiast stalowej wkładki możemy też zamontować opony typu Run Flat umożliwiające jazdę po spadku ciśnienia w ogumieniu z prędkością ok. 80 km/h, na dystansie do 200 km.


Ciąg dalszy nastąpi

Zmieniony przez - IKSROJAP w dniu 2012-03-13 11:16:53

Ciąg dalszy

4 SZYBY W POJAZDACH VIPA I OCHRONY

Przyciemnienie szyb w pojazdach VIPa i ochrony jest zabiegiem wskazanym. Należy jednak pamiętać, że powinno to być zgodne z obowiązującymi przepisami ruchu drogowego. Przyciemnione szyby utrudniają dokonanie szybkiego rozpoznania wnętrza pojazdu i dokładną identyfikację osób siedzących w środku, przez potencjalnych zamachowców.
Przywoływane wcześniej rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, w art. 8 ust. 5 stanowi, że szyby przednie pojazdu powinny mieć współczynnik przepuszczania światła nie mniejszy niż 75%, natomiast przednie boczne, nie mniejszy niż 70%.
Wzmocnione zderzaki, „orurowanie” pojazdu i specjalna osłona chłodnicy oraz miski olejowej, umożliwiają wykorzystanie samochodu, jako skutecznej broni ofensywnej i defensywnej. W przypadku taranowania pojazdów „zastępujących” drogę ucieczki, samochód bez odpowiednich wzmocnień jest w zasadzie wyeliminowany z dalszej jazdy. W dodatku może stać się pułapką dla pasażerów w sytuacji nadmiernych odkształceń karoserii i braku możliwości otwarcia drzwi pojazdu z wewnątrz.
Oczywistym jest, że nie da się prowadzić skutecznie jakichkolwiek działań ochronnych (nie tylko w dziedzinie ochrony osób) bez sprawnie działających środków łączności. Otwory strzelnicze w pojazdach w pełni opancerzonych (zwłaszcza pojazdach ochrony) są wskazanym uzupełnieniem sposobu zapewnienia ochrony pojazdu w przypadku niektórych form zamachu.
Zapewne część, zarówno pracodawców jak i klientów branży ochrony, obruszy się na powyższe wymogi, twierdząc, że: jest to „niepotrzebny przerost formy nad treścią”. Należy jednak pamiętać, że nie wszyscy potrzebują ochrony w celach prestiżowo-marketingowych. Są też osoby, których potencjalne zagrożenie jest duże oraz osoby rzeczywiście zagrożone zamachem.

PODSUMOWANIE

W dobie gwałtownego rozprzestrzeniania się terroryzmu, nie powinno to nikogo dziwić. Zauważyć też należy, że przedstawiciele różnych przedsiębiorstw, instytucji czy też organizacji (nie tylko rządowych), wyjeżdżają do stref konfliktów zbrojnych, gdzie należy się spodziewać bardziej zdeterminowanych działań uzbrojonych grup terrorystycznych i przestępczych.
Oczywistym jest, że dobór pojazdu i jego opancerzenia będzie zależał od różnych uwarunkowań. Nikt, kto nie jest zagrożony (lub potencjalne zagrożenie jest niewielkie), nie będzie kupował pojazdu o wartości kilkuset tysięcy złotych, aby mieć pewność, że pojazd ten wytrzyma wybuch granatu F1, ostrzał z kbk AK 47 itp.
Pojazdami najbardziej przydatnymi dla VIP-a i jego ochrony, zdają się nie być limuzyny, ale duże samochody terenowe, SUV-y i vany. Np.: Audi Allroad 4,2 aut., BMW X5, Cadillac SRX, Chevrolet Captiva, Chrysler Voyager, Citroen C8, Citroen C-Crosser, Fiat Ulysse, Fiat Freemont, Ford Galaxy, Honda Elysion, Honda Odyssey, Honda Stepwgn, Hummer H2, Hummer H3, Hyundai Terracan, Jeep Grand Cherokee, Chevrolet Suburban, Kia Carnival, Lancia Phedra, Land Rover Discovery, Land Rover Freelander 5d, Land Rover Defender 5d, Mazda CX-9, Mercedes Viano, Mercedes ML, Mercedes Klasa G5d, Mitsubishi Grandis, Mitsubishi Pajero, Nissan Pathfinder, Nissan Patrol, Nissan Terrano 5d, Peugot 807, Peugeot 3008, Peugeot 4007, Peugeot 4008, Porsche Cayenne, Range Rover, Renault Espace, Saab 9-4X, Seat Alhambra, Ssangyong Rexton, Subaru Forester, Toyota Fortuner, Tovota Highlander (Kluger), Toyota 4 Runner, Toyota Land Cruiser, Toyota Previa, Toyota Sequoia, Toyota Sienna, Toyota Urban Cruiser, Toyota Venza, VW Touareg, Volkswagen Routan, VW Multivan, Volvo XC 90. Pojazdy te, produkowane seryjnie, dają możliwości opancerzenia lub wzmocnienia – przystosowania do celów transportu VIP’a i jego ochrony.
Nie wykluczamy oczywiście stosowania limuzyn typu: Audi A6, Audi A8, BMW serii 7, Chrysler 300 C, Seden lub Touring, Citroen C5, Ford Mondeo, Honda Inspire V, Honda Legend, Jaguar S-Type, Jaguar XJ, Kia Opirus, Lancia Thesis, Lexus GS, Lexus LS, Maybach 57, Maybach 62, Mercedes C, Mercedes E, Mercedes S, Mercedes CLS, Nissan Maxima, Opel Insignia, Peugot 607, Saab 9-5, Skoda Superb, Toyota Camry, Toyota Avalon, VW Passat Variant, VW Phaeton, Volvo S80. Samochód terenowy (czy SUV) ma jednak większą dzielność terenową od limuzyny, natomiast van zapewnia więcej swobody ruchów we wnętrzu pojazdu.
Zrozumiałym jest, że pisząc van, nie mamy tu na myśli pojazdów klasy Panda van, ani mini, czy też mikrowanów.
Oczywiście istnieją firmy, które są w stanie przebudować większość pojazdów, przygotowując je do roli pojazdu VIPa, czy jego ochrony, ale są to już w zasadzie permanentne przebudowy, w których pojazd ten różni się prawie całkowicie od pojazdu bazowego, chociaż niekiedy z zewnątrz jest bardzo podobny do swego pierwowzoru.
Pamiętać należy jeszcze o tym, że wszystkie samochody (poza pojazdami sekcji technicznych) poruszające się w kolumnie, powinny być takie same. Oznacza to, że jeżeli dla VIPa zostanie wybrany Nissan Patrol w kolorze srebrny metalik, to ochrona powinna poruszać się również Nissanem Patrolem w kolorze srebrny metalik. Utrudnia to identyfikację pojazdu VIPa zwłaszcza, gdy poruszamy się kolumną kilku takich samych pojazdów.
Jest jeszcze jeden (chyba najistotniejszy) element „stajni”, którym jest odpowiednio wyszkolony pracownik ochrony fizycznej osób – kierowca. Jego zadaniem jest takie prowadzenie samochodu, aby VIP nie tylko dojechał bezpiecznie do domu po oblodzonej drodze, ale również, aby przeżył w sytuacji zaistnienia realnego zamachu.
Niestety rzeczywistość odbiega dość znacznie od założonych wytycznych. Firmy ochroniarskie często nastawiają się przede wszystkim na to, że ma być tanio. Niestety, w większości przypadków, osoba ochraniana otrzymuje tanie przekonanie o swym bezpieczeństwie, zapewnianym w seryjnym, fabrycznym pojeździe. Tak będzie do czasu, kiedy to wszystko zostanie zweryfikowane przez realne zagrożenie i okaże się, że to „tanie bezpieczeństwo” kosztowało życie lub zdrowie VIPa lub/i członków jego ochrony.

BIBLIOGRAFIA

BORKOWSKI, Robert. Terroryzm. In Konflikty współczesnego świata. BORKOWSKI Robert (red.).
Kraków: Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2001. 116 s. ISBN 83-88408-17-8.
CHMIELARZ, Krzysztof. Bodyguard. Tarnów: TOSW „SKORPION”, 1999. 39 s. ISBN 83-91256-20-0.
CONSTERDINE, Peter. The Modern Bodyguard. Leeds: Protection Publications, 2000. 150 s. ISBN 09-
53763-81-1.
GODZIC, Wiesław. Znani z tego, że są znani. Celebryci w kulturze tabloidów. Warszawa: Wydawnictwa
Akademickie i Profesjonalne, 2007. 44 s. ISBN 978-83-605013-5-1
GUZ, Eugeniusz. Zamach na Papieża. Mroczne siły nienawiści. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „ADAM”, 2006. 11 s. ISBN 83-72326-88-6.
KACZYŃSKI, Jarosław. Taktyka działań ochronnych. Ochrona osób, Gdańsk: GWP, 2009. 96 s. ISBN 978-83-748924-7-6.
RADZIEJEWSKI, Ryszard. Ochrona osób. Poradnik dla każdego. Warszawa: PAW, 1997. 16 s. ISBN 83-86965-08-8.
SIFAKIS, Carl. Encyklopedia zamachów. Warszawa-Kraków: Real Pres, 1994. 104 s. ISBN 83-85878-59-9.
SPIGNESI, Stephen. Na celowniku, Najsłynniejsze udane i nieudane zamachy od starożytności do końca XX wieku. Warszawa: Amber, 2004. 107 s. ISBN 83-24114-66-1.
STEFAŃSKI, Andrzej, ZABŁOCKI, Andrzej. Ochrona osób. Warszawa: Niepubliczne Policealne Studium Bodyguardów i Detektywów w Warszawie, 2001. 198 s. ISBN 83-70093-05-1.
ZASIECZNY, Andrzej (red.). Encyklopedia terroryzmu. Warszawa: Bellona, 2004. 568 s. ISBN 83-11098-87-5.
GERMAZ – Katalog Firmowy.
Rozporządzenie Nr 32/262 Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.
Rozporządzenie nr 166/1128 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 września 2010 w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne.
<http://www.autocentrum.pl/motoslownik/dtc-dynamic-traction-control/>
[cit. 2011-12-05].
<http://www.bmw.com/com/en/insights/technology/technology_guide/articles/dynamic_brake_control.html> [cit. 2011-12-05].
<http://www.autocentrum.pl/motoslownik/asr-anti-skid-regulation-anti-slip-regulation-automaticstability-regulation/> [cit. 2011-12-05].
<http://www.forumsamochodowe.pl/slownikmotoryzacyjny/716,adb-x_automatic_diferential_brake/> [cit. 2011-12-05].
<http://www.autocentrum.pl/motoslownik/abs-antilock-breaking-system/>
[cit. 2011-12-05].
http://www.autocentrum.pl/motoslownik/cbc-cornering-brake-control/ [cit. 2011-12-05].
<http://www.bmw.com/com/en/insights/technology/technology_guide/articles/electronic_damper_control.html> [cit. 2011-12-05].
http://www.autocentrum.pl/motoslownik/dsc-dynamic-stability-control/ [cit. 2011-12-05].


Przypisy:
460 Bodyguard (ang.) – dosłownie: „Strażnik Ciała” – osoba, która własnym ciałem zasłoni, w razie potrzeby, osobę ochranianą – pracownik ochrony fizycznej osób. (Zob. CHMIELARZ, Krzysztof. Bodyguard. Tarnów: TOSW „SKORPION”, 1999. 39 s. ISBN 83-91256-20-0).
461 VIP (ang. Very Important Person) – dosłownie: Bardzo Ważna Osoba – osoba charakteryzująca się szczególnym statusem, wynikającym z pełnionej funkcji lub posiadanym majątkiem. Za VIP-y uznaje się takie osoby, jak np. politycy, prezesi, dyrektorzy i członkowie zarządu dużych korporacji, popularni aktorzy lub piosenkarze. (Zob. CHMIELARZ, Krzysztof. op. cit. 15 s.).
462 Celebryta (ang. Celebrity) – osoba często występująca w środkach masowego przekazu i wzbudzająca ich zainteresowanie, bez względu na pełniony przez nią zawód (najczęściej są to aktorzy, piosenkarze, uczestnicy reality show, sportowcy, czy dziennikarze). Zgodnie z definicją sformułowaną przez Daniela Boorstina w 1961 roku „celebryt – to osoba, która jest znana z tego, że jest znana”. Słowo celebryt nie jest dokładnym synonimem gwiazdy, sławy, idola, autorytetu. (Zob. GODZIC, Wiesław. Znani z tego, że są znani. Celebryci w kulturze tabloidów. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2007. 44 s. ISBN 978-83-605013-5-1).
463 John Fitzgerald Kennedy (ur. 29 maja 1917 r. w Brookline, zm. 22 listopada 1963 r. w Dallas) – 35 prezydent Stanów Zjednoczonych, zginął w zamachu w Dallas w Teksasie. W trakcie przejazdu wcześniej zaplanowaną trasą, otwartym samochodem marki Lincoln, na zakręcie z Houston Street w Elm Street, obok budynku składnicy podręczników, do Kennedy'ego oddano kilka strzałów z karabinu. JFK (jak go nazywano) został trafiony w szyję oraz w głowę. Kennedy w stanie agonalnym został przewieziony do Parkland Hospital w Dallas, gdzie zmarł o godzinie 13:00, 22 listopada 1963 r. Pochowany został na Narodowym Cmentarzu w Arlington. (zob. SPIGNESI, Stephen. Na celowniku, Najsłynniejsze udane i nieudane zamachy od starożytności do końca XX wieku. Warszawa: Amber, 2004. 107 s. ISBN 83-24114-66-1, oraz SIFAKIS, Carl. Encyklopedia zamachów. Warszawa-Kraków: Real Pres, 1994. 104 s. ISBN 83-85878-59-9).
464 Zamach z 13 maja 1981 r. (godz. 17:19) w trakcie audiencji generalnej na Placu św. Piotra w Rzymie. Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Ali Ağcę, w brzuch oraz rękę. (Zob. GUZ, Eugeniusz. Zamach na Papieża. Mroczne siły nienawiści. Warszawa: Oficyna Wydawniczo- Poligraficzna „ADAM”, 2006. 11 s. ISBN 83-72326-88-6).
465 Jose Maria Aznar (ur. 25 lutego 1953 r. w Madrycie) − hiszpański polityk konserwatywny, były przewodniczący prawicowej Partii Ludowej, w latach 1996–2004 premier Hiszpanii. W dniu 19 kwietnia 1995 roku ETA przeprowadziła na niego próbę nieudanego zamachu. (CHMIELARZ, Krzysztof. op.cit. 141 s.).
466 ETA (hiszp. Euskadi Ta Askatasuna) – Kraj Basków i Wolność, tajna, separatystyczna organizacja działająca w Hiszpanii od 1959 r., walcząca przy pomocy metod terrorystycznych (głównie terroru indywidualnego, wymierzonego przeciwko funkcjonariuszom państwa hiszpańskiego) o niepodległość kraju Basków. (ZASIECZNY, Andrzej (red.). Encyklopedia terroryzmu. Warszawa: Bellona, 2004. 568 s. ISBN 83-11098-87-5).
467 Zob. CHMIELARZ, Krzysztof. op.cit. 141 s.
468 Zob. BORKOWSKI, Robert. Terroryzm. In Konflikty współczesnego świata. BORKOWSKI Robert (red.). Kraków: Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2001. 116 s. ISBN 83-88408- 17-8.
469 Zob. KACZYŃSKI, Jarosław. Taktyka działań ochronnych. Ochrona osób, Gdańsk: GWP, 2009. 96 s. ISBN 978-83-748924-7-6.
470 W klasie opancerzenia od BR 1 do BR 7.
471 Rozporządzenie nr 166/1128 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 września 2010 w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne.
472 DSC (ang. Dynamic Stability Control) – układ dynamicznej kontroli stabilności, zwiększa ogólną stabilność jazdy i poprawia kontrolę na różnych nawierzchniach. Występuje również pod nazwą ESP (ang. Electronic Stability Program). Zob. <http://www.autocentrum.pl/motoslownik/dsc-dynamicstability-control/> [cit. 2011-12-05].
473 EDC (ang Electronic Damper Control) – układ elektronicznej kontroli amortyzacji, służy do regulacji siły tłumienia (amortyzacji) w zależności od zmiany drogi, obciążenia i warunków jazdy. Dzięki niemu nurkowanie przodu pojazdu w trakcie hamowania zmniejsza się. Także ruchy ciała na skutek wstrząsów, na zakrętach i podczas przyspieszania, są znacznie mniejsze. <http://www.bmw.com/com/en/insights/technology/technology_guide/articles/electronic_damper_control.html> [cit. 2011-12-05].
474 CBC (ang. Cornering Brake Control) – układ kontroli hamowania na zakrętach; minimalizuje ryzyko poślizgu i nadsterowności przy stosowaniu hamulców podczas pokonywania zakrętów. Tym samym wzmacnia stabilność i bezpieczeństwo pojazdu. <http://www.autocentrum.pl/motoslownik/cbc-cornering-brake-control/> [cit. 2011-12-05].
475 ABS (ang. Anti-Lock Braking System) – system (element układu hamulcowego) stosowany w pojazdach mechanicznych celem zapobiegania blokowania się kół podczas hamowania. <http://www.autocentrum.pl/motoslownik/abs-antilock-breaking-system/> [cit. 2011-12-05].
476 ADB-X (ang. Automatic Differential Brake) – układ automatycznego hamowania różnicowego, będącego częścią systemu DSC. Jeżeli jedno z kół znajduje się na granicy uślizgu i traci przyczepność, jest hamowane indywidualnie, a napęd jest kierowany na pozostałe koła, co gwarantuje optymalną moc napędu. <http://www.forumsamochodowe.pl/slownikmotoryzacyjny/716,adbx_automatic_diferential_brake/> [cit. 2011-12-05].
477 ASR (ang. Acceleration Slip Regulation) – system kontroli trakcji, którego głównym zadaniem jest niedopuszczenie do nadmiernego poślizgu kół pojazdu podczas przyspieszania. Występuje również pod nazwą TCS (ang. Traction Control System) oraz ASC + T (ang. Automatic Sability Control and Traction).<http://www.autocentrum.pl/motoslownik/asr-anti-skid-regulation-anti-slip-regulation-utomaticstability-
regulation/> [cit. 2011-12-05].
478 DBC (ang. Dynamic Braking Control) – układ dynamicznej kontroli hamowania, dostosowujący siłę hamowania do siły i szybkości wciśnięcia pedału hamulca. <http://www.bmw.com/com/en/insights/technology/technology_guide/articles/dynamic_brake_control.html> [cit. 2011-12-05].
479 DTC (ang. Dynamic Traction Control) – układ dynamicznej kontroli trakcji, służy do regulacji przyczepności, - zapewniając aktywną kontrolę stabilności, umożliwiając jednocześnie sportowy styl jazdy. Ogranicza on uślizg kół i poprawia kontrolę nad pojazdem na śliskiej nawierzchni, takiej jak piasek czy żwir lub na nawierzchni mokrej, zaśnieżonej i oblodzonej. Umożliwia zwiększony poziom trakcji bez straty mocy, co pozwala kierowcy zachować pełną kontrolę nad samochodem. <http://www.autocentrum.pl/motoslownik/dtc-dynamic-traction-control/> [cit. 2011-12-05].
480 Wkładki masywowe – specjalny pierścień wewnątrz opony umożliwiający poruszanie się pojazdu po przestrzeleniu lub innym uszkodzeniu opony koła jezdnego. W przypadku utraty ciśnienia, pierścień pełni rolę nośnika, dodatkowo nie pozwala oponie zsunąć się z felgi. (Por. Katalog Firmowy GERMAZ).
481 Art. 8 ust. 5 rozporządzenia Nr 32/262 Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawiewarunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.
482 Zob. RADZIEJEWSKI, Ryszard. Ochrona osób. Poradnik dla każdego. Warszawa: PAW, 1997. 16 s. ISBN 83-86965-08-8.
483 Zob. STEFAŃSKI, Andrzej, ZABŁOCKI, Andrzej. Ochrona osób. Warszawa: Niepubliczne Policealne Studium Bodyguardów i Detektywów w Warszawie, 2001. 198 s. ISBN 83-70093-05-1.
484 Zob. CHMIELARZ, Krzysztof. op .cit. 142 s.
485 Moc nominalna (znamionowa) silnika spalinowego – moc podawana przez wytwórcę silnika.
486 1 KM = 0.736 kW.
487 Zob. CONSTERDINE, Peter. The Modern Bodyguard. Leeds: Protection Publications, 2000. 150 s. ISBN 09-53763-81-1.