Anonim
Artykuł odnosi się do części osób chcących poznać jak działa monitoring żywności i pasz w Polsce oraz do tej części, które chcą dowiedzieć się gdzie i jak można odnaleźć raporty z kontroli żywności/pasz.
Monitoring żywności ma na celu zapewnienie odpowiedniej jakości żywności, zgodnej z opisanymi aktami prawa żywnościowego. Zaglądając na stronę z aktami prawnymi UE (eur-lex.europa.eu) w Rozporządzeniu (WE) nr 882/2004, w artykule drugim znajdujemy definicję: „„monitorowanie” oznacza prowadzenie zaplanowanej sekwencji obserwacji i pomiarów w celu uzyskania obrazu stanu zgodności z prawem paszowym i żywnościowym, regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i ich dobrostanu;”. Wszelkie zasady oraz wymagania prawa żywnościowego zapisano w Rozporządzeniu (WE)178/2002.
Zainteresowani aktami prawnymi, zmianami w prawie w UE i w PL odsyłam do strony Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych (http://www.ijhar-s.gov.pl) do zakładki „Zmiany w prawie/legislacja”.
W Polsce o obowiązku monitoringu mówi ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006 roku (Dz.U. 2006 Nr 171 poz. 1225). Można ją odnaleźć wchodząc na stronę główną sejmu polskiego (sejm.gov.pl), przechodząc do zakładki ISAP (Internetowy System Aktów Prawnych) w prawej górnej części strony i wpisując odpowiednie hasła w wyszukiwarce. W akcie tym, w artykule 86 rozdziału 4 czytamy: „ Jednostki badawczo-rozwojowe podlegające nadzorowi ministra właściwego do spraw zdrowia oraz ministra właściwego do spraw rolnictwa opracowują wytyczne do przeprowadzania badań i koordynują te badania w ramach programu monitoringu żywności i żywienia oraz pasz realizowane przez organy urzędowej kontroli żywności oraz opracowują opinie naukowe niezbędne dla oceny ryzyka.”.
Jednostkami badawczo-rozwojowymi w Polsce są: Instytut Żywności i Żywienia, Państwowy Zakład Higieny, Państwowy Instytut Weterynaryjny (Państwowy Instytut Badawczy w Puławach), Instytut Ochrony Roślin, Morski Instytut Rybacki Laboratorium Badawcze, Instytut Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego, Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego.
W ustawie wyżej podanej w artykule 87 rozdziału znajdujemy kolejną informację, iż:
„1.Zadania związane z funkcjonowaniem programu monitoringu na potrzeby oceny ryzyka realizuje Rada do Spraw Monitoringu Żywności i Żywienia (…), działająca przy ministrze właściwym do spraw zdrowia.(…)”
Dalej czytamy o obowiązku rady: m.in. przygotowanie kierunków badań monitoringowych oraz planów badań, opiniowanie wykonanych badań, złożenie raportu z badań, współudział w upowszechnianiu wyników publikowanych w raporcie oraz dokonywanie oceny ryzyka.
W punkcie 6 artykuły 87 napisano, iż raport złożony przez Radę do zostaje oddany do akceptacji przez ministra właściwego do spraw zdrowia i ministra właściwego do spraw rolnictwa oraz fakt, iż publikację raportu zapewnia minister właściwy do spraw zdrowia.
Z strony Urzędowej Ochrony Konkurencji i Konsumentów (www.uokik.gov.pl) można przejrzeć taki przykładowy raport dotyczący stanu na rok 2011: www.uokik.gov.pl/download.php?plik=11321
W zakładkę raportów z kontroli Inspekcji Handlowej można przejść poprzez najechanie na zakładkę „Produkty”, dalej w kolumnie „Informacje dla konsumentów” wybierając „Raporty z kontroli Inspekcji Handlowej”
Na stronie Państwowej Inspekcji Sanitarnej (www.pis.gov.pl), najeżdżając na zakładkę „Prawo”, a następnie przechodząc w „Żywność” zainteresowani odnajdą spis Rozporządzeń i Ustaw dotyczących danych gałęzi prawa żywnościowego. Jeśli chcemy przejrzeć „Stan sanitarny kraju na rok xxx” bądź inne ciekawe informacje związane z żywnością (np. dotyczące soli wypadowej używanej do żywności) przechodzimy w zakładkę „Biuro Głównego Inspektora” i odszukujemy interesującą nas zakładkę w podkategoriach znajdujących się w tej samej kolumnie na dole.
Przechodząc dalej, np. w zakładkę „Departament Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia”, w podkategorię „Badanie Żywności”, dalej w „Raporty z badań monitoringowych”, powtarzając jeszcze raz tę czynność dochodzimy do raportów z badań monitoringowych żywności: obecnie znajdują się tam raporty dość stare, bo z 2007 roku (http://www.pis.gov.pl/?dep=266).
W oddzielnych zakładkach można też przejrzeć MANCP (multi-annual national control plan), czyli Zintegrowany Wieloletni Plan Kontroli na odpowiednie lata, przykładowo na rok 2010-2014: http://www.pis.gov.pl/userfiles/file/BZ/MANCP/MANCP 2010-2014.pdf
A dalej w podkategorii kategorii MANCP możemy przejrzeć raporty na dane roczniki, przykładowo na rok 2009: http://www.pis.gov.pl/userfiles/file/BZ/MANCP/RAPORT 2009.pdf itd. Polecam zapoznać się z resztą zakładek, warto wiedzieć kto za co odpowiada i gdzie można interesujące nas informacje odnaleźć. Z początku ciężko się połapać, a wpisywanie fraz „raport kontroli żywności” i podobnych nie dają zadowalających efektów.
Na stronie podawanej wcześniej IJHARS można ściągnąć za darmo ciekawe biuletyny (http://www.ijhar-s.gov.pl/biuletyny.html) zawierające spis raportów z kontroli, czy roczne raporty z działalności IJHARS. Jednostka ta pełni również rolę Punktu Kontaktowego KKŻ FAO/WHO dla Polski. O Kodeksie Żywnościowym (Codex Alimentarus), można przeczytać w zakładce na stronie głównej oraz w odpowiednich odnośnikach znajdujących się w niej.
Przepisy odnoszące się do jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zawarte są w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r: http://www.ijhar-s.gov.pl/pliki/download/a070104_113043_18_ustawa.pdf
Została ona znowelizowana w dniu 18 grudnia 2008 roku. Jak podaje IJHAR: „ Jedną z najważniejszych zmian było zdefiniowanie czym jest „artykuł zafałszowany" oraz wprowadzenie obowiązku podawania do publicznej wiadomości nazw firm, którym udowodniono fałszowanie żywności.
Zgodnie z art. 3 pkt 10 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych z 21 grudnia 2000 r. (Dz.U. z 2005 r., Nr 187, poz. 1577 z późń. zm.:
„artykuł rolno-spożywczy zafałszowany - produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące znakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli:
a)dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej,
b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych albo niezgodną z prawdą,
c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej."”
Monitoring żywności ma na celu zapewnienie odpowiedniej jakości żywności, zgodnej z opisanymi aktami prawa żywnościowego. Zaglądając na stronę z aktami prawnymi UE (eur-lex.europa.eu) w Rozporządzeniu (WE) nr 882/2004, w artykule drugim znajdujemy definicję: „„monitorowanie” oznacza prowadzenie zaplanowanej sekwencji obserwacji i pomiarów w celu uzyskania obrazu stanu zgodności z prawem paszowym i żywnościowym, regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i ich dobrostanu;”. Wszelkie zasady oraz wymagania prawa żywnościowego zapisano w Rozporządzeniu (WE)178/2002.
Zainteresowani aktami prawnymi, zmianami w prawie w UE i w PL odsyłam do strony Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych (http://www.ijhar-s.gov.pl) do zakładki „Zmiany w prawie/legislacja”.
W Polsce o obowiązku monitoringu mówi ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006 roku (Dz.U. 2006 Nr 171 poz. 1225). Można ją odnaleźć wchodząc na stronę główną sejmu polskiego (sejm.gov.pl), przechodząc do zakładki ISAP (Internetowy System Aktów Prawnych) w prawej górnej części strony i wpisując odpowiednie hasła w wyszukiwarce. W akcie tym, w artykule 86 rozdziału 4 czytamy: „ Jednostki badawczo-rozwojowe podlegające nadzorowi ministra właściwego do spraw zdrowia oraz ministra właściwego do spraw rolnictwa opracowują wytyczne do przeprowadzania badań i koordynują te badania w ramach programu monitoringu żywności i żywienia oraz pasz realizowane przez organy urzędowej kontroli żywności oraz opracowują opinie naukowe niezbędne dla oceny ryzyka.”.
Jednostkami badawczo-rozwojowymi w Polsce są: Instytut Żywności i Żywienia, Państwowy Zakład Higieny, Państwowy Instytut Weterynaryjny (Państwowy Instytut Badawczy w Puławach), Instytut Ochrony Roślin, Morski Instytut Rybacki Laboratorium Badawcze, Instytut Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego, Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego.
W ustawie wyżej podanej w artykule 87 rozdziału znajdujemy kolejną informację, iż:
„1.Zadania związane z funkcjonowaniem programu monitoringu na potrzeby oceny ryzyka realizuje Rada do Spraw Monitoringu Żywności i Żywienia (…), działająca przy ministrze właściwym do spraw zdrowia.(…)”
Dalej czytamy o obowiązku rady: m.in. przygotowanie kierunków badań monitoringowych oraz planów badań, opiniowanie wykonanych badań, złożenie raportu z badań, współudział w upowszechnianiu wyników publikowanych w raporcie oraz dokonywanie oceny ryzyka.
W punkcie 6 artykuły 87 napisano, iż raport złożony przez Radę do zostaje oddany do akceptacji przez ministra właściwego do spraw zdrowia i ministra właściwego do spraw rolnictwa oraz fakt, iż publikację raportu zapewnia minister właściwy do spraw zdrowia.
Z strony Urzędowej Ochrony Konkurencji i Konsumentów (www.uokik.gov.pl) można przejrzeć taki przykładowy raport dotyczący stanu na rok 2011: www.uokik.gov.pl/download.php?plik=11321
W zakładkę raportów z kontroli Inspekcji Handlowej można przejść poprzez najechanie na zakładkę „Produkty”, dalej w kolumnie „Informacje dla konsumentów” wybierając „Raporty z kontroli Inspekcji Handlowej”
Na stronie Państwowej Inspekcji Sanitarnej (www.pis.gov.pl), najeżdżając na zakładkę „Prawo”, a następnie przechodząc w „Żywność” zainteresowani odnajdą spis Rozporządzeń i Ustaw dotyczących danych gałęzi prawa żywnościowego. Jeśli chcemy przejrzeć „Stan sanitarny kraju na rok xxx” bądź inne ciekawe informacje związane z żywnością (np. dotyczące soli wypadowej używanej do żywności) przechodzimy w zakładkę „Biuro Głównego Inspektora” i odszukujemy interesującą nas zakładkę w podkategoriach znajdujących się w tej samej kolumnie na dole.
Przechodząc dalej, np. w zakładkę „Departament Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia”, w podkategorię „Badanie Żywności”, dalej w „Raporty z badań monitoringowych”, powtarzając jeszcze raz tę czynność dochodzimy do raportów z badań monitoringowych żywności: obecnie znajdują się tam raporty dość stare, bo z 2007 roku (http://www.pis.gov.pl/?dep=266).
W oddzielnych zakładkach można też przejrzeć MANCP (multi-annual national control plan), czyli Zintegrowany Wieloletni Plan Kontroli na odpowiednie lata, przykładowo na rok 2010-2014: http://www.pis.gov.pl/userfiles/file/BZ/MANCP/MANCP 2010-2014.pdf
A dalej w podkategorii kategorii MANCP możemy przejrzeć raporty na dane roczniki, przykładowo na rok 2009: http://www.pis.gov.pl/userfiles/file/BZ/MANCP/RAPORT 2009.pdf itd. Polecam zapoznać się z resztą zakładek, warto wiedzieć kto za co odpowiada i gdzie można interesujące nas informacje odnaleźć. Z początku ciężko się połapać, a wpisywanie fraz „raport kontroli żywności” i podobnych nie dają zadowalających efektów.
Na stronie podawanej wcześniej IJHARS można ściągnąć za darmo ciekawe biuletyny (http://www.ijhar-s.gov.pl/biuletyny.html) zawierające spis raportów z kontroli, czy roczne raporty z działalności IJHARS. Jednostka ta pełni również rolę Punktu Kontaktowego KKŻ FAO/WHO dla Polski. O Kodeksie Żywnościowym (Codex Alimentarus), można przeczytać w zakładce na stronie głównej oraz w odpowiednich odnośnikach znajdujących się w niej.
Przepisy odnoszące się do jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zawarte są w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r: http://www.ijhar-s.gov.pl/pliki/download/a070104_113043_18_ustawa.pdf
Została ona znowelizowana w dniu 18 grudnia 2008 roku. Jak podaje IJHAR: „ Jedną z najważniejszych zmian było zdefiniowanie czym jest „artykuł zafałszowany" oraz wprowadzenie obowiązku podawania do publicznej wiadomości nazw firm, którym udowodniono fałszowanie żywności.
Zgodnie z art. 3 pkt 10 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych z 21 grudnia 2000 r. (Dz.U. z 2005 r., Nr 187, poz. 1577 z późń. zm.:
„artykuł rolno-spożywczy zafałszowany - produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące znakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli:
a)dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej,
b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych albo niezgodną z prawdą,
c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej."”
Krzysztof Piekarz
s.m.p.a.
